کتابخانه مجازی ادبیات

در این کتاب کوشیده شده تا درباره نکاتی درباره حافظ و شعر او بررسی صورت گیرد؛ از قبیل: بیان روند زندگانی حافظ برگرفته از متون و منابع معتبر علمی و تاریخی با استفاده از اشعار شاعران نوپرداز معاصر؛ نگاهی به ابعاد و زوایای شخصیت حافظ؛ چرایی تفأل به حافظ و چگونگی تفأل‌زدن؛ تدوین فصلی با نام فرهنگ واژگان اشعار حافظ با بیش از دوهزار واژه؛ فراهم کردن فرهنگ اشارات و تعبیرات عرفانی اشعار حافظ با بالغ بر پانصد واژه.

کتاب «کشف المحجوب» که در واقع پرده‌گشای اسرار حیات و درون گروهی از عاشقان و شیفتگان جمال محبوب ازلی و ابدی است، جلوه‌گاه ایمان و ذوق و دانش بزرگمردی است که گرچه شرح کاملی از احوال وی در دست نیست، ولی همین اثر عظیم نماینده وسعت اطلاعات او در علوم قرآنی و احادیث و عرفان است. در این کتاب خلاصه‌ای گویا از شرح زندگی افراد مندرج در کتاب «کشف المحجوب» هجویری ارائه شده و علاقمندان و عرفان‌پژوهان را در شناخت هرچه بهتر مندرجات کتاب به‌ویژه شخصیت عارفان و مشایخ راهنما است.

دربارۀ تاریخ ریاضیات در ایران پیش از اسلام چندان چیزی نمی‌دانیم. ولی پیش از حملۀ اعراب مسلمان به ایران در اوایل سدۀ اول هجری، در جندی‌شاپور و مراکز علمی دیگر، ریاضیات پیش‌رفته‌ای وجود داشت. از وجود زیج شهریار یا زیج شاهی در زمان انوشیروان (531ـ578 م) خبر داریم و به گفتۀ ابوریحان بیرونی، دانشمندان ایرانی زیج شهریار را در بیست‌و هفتمین سال سلطنت کسرا تصحیح کردند. این کتاب در دو بخش دربرگیرندۀ تاریخ ریاضیات ایران و سرگذشت‌نامه‌ای از چهل تن از ریاضی‌دانان ایرانی است. بنابراین در بخش نخست از مسیر کلی گسترش ریاضیات در ایران بحث شده و در بخش دوم دربارۀ زندگی و آثار چهل تن از برجسته‌ترین ریاضی‌دانان ایرانی به ترتیب تاریخی اطلاعاتی ارزشمند ارائه شده است.

در اوایل قرن نهم آثار ریاضی نفیسی توسط ریاضی‌دان عالی‌قدر ایرانی «غیاث‌الدین جمشید کاشانی» پدید آمد که از ممتازترین تألیفات علمی دوران اسلامی است. در این کتاب شرح احوال و آثار این ستاره قدر اول علمی ایران آمده و همچنین از نتیجه تحقیقات دانشمندان اروپایی درباره وی آگاهی‌هایی به دست داده شده است. او ریاضی‌دان عالی‌قدر و محاسبی ماهر و منجمی زبردست و مؤلفی توانا و مخترع آلات دقیق رضد بود و به‌حق می‌توان او را از برجسته‌ترین ریاضی‌دانان دوره اسلامی دانست. وی از حدود سال 808 تا پایان عمرش یعنی 832 فعالیت علمی داشت و در این مدت به تصنیف و تألیف رسالات و کتب ریاضی و نجومی پرداخت که مهم‌ترین آنها «زیج خاقانی»، «مفتاح الحساب»، «رساله محیطیه» و «رساله تروجیب» است که در این کتاب بدان‌ها و دیگر آثار او پرداخته شده است.