کتابخانه مجازی ادبیات

فتوح الحرمین اثر ارزنده محیی‌الدین لاری شاعر و عارف قرن دهم هجری قمری، به نوعی تنها شناسنامه جدی ادبی این شاعر است. درباره زندگی وی اطلاعات جامعی در دست نیست و برخی از منابع و تذکره‌ها، اشارات مختصری را به زندگی او اختصاص داده‌اند. دوران جوانی این شاعر در دربار یعقوب بیگ آق‌قویونلو (883 ـ 896 هجری) گذشته است. برخی منابع نیز اشاره کرده‌اند که وی تا دوران سلطنت شاه طهماسب صفوی حیات داشته که به طور قطع پیری شاعر با دوران آغازین سلطنت این پادشاه همراه بوده است. از این کتاب او برمی‌آید که وی به شعرهای نظامی علاقه بسیاری داشته است؛ چراکه این مثنوی را شبیه مخزن الاسرار نظامی و در وزن اشعار او سروده است.

عصر صفوی، دوران مهاجرت گسترده شعرای ایران به قلمرو گورکانیان هند و دکن است که رونق شعر فارسی و گسترش فرهنگ ایرانی و زبان فارسی را در هند در پی داشت. این مهاجرت‌ها در دوره سلطنت شاه طهماسب اول صفوی آغازشد و در دوره سلطنت جلال‌الدین محمداکبر به اوج خود رسید. حمایت دربار گورکانی از هنرمندان و شعرای ایرانی مهاجر سبب شد تا مکاتب نوین هنری و ادبی در کشور هند به وجود آید. همایون و اکبرشاه و نیز دولتمردانی چون خانان عبدالرحیم و نواب ظفرخان، همواره با شعرا و هنرمندان مصاحبت داشتند و از حمایت و ترغیب آنان غافل نبودند. در میان این مهاجران، تعدادی از شعرای اصفهانی بودند که به هند کوچیدند. در این مقال به ذکر شرح حال تعدادی از شعرای مهاجر اصفهانی به هند پرداخته شده است.