بدون تردید از زمانی که عرفان و تصوف اسلامی با شعر آمیخته شد؛ قدرت و قوه تفهیم آن برای خوانندگان این دانش رو به فزونی نهاد و قلمرو آن نیز گسترش فوق‌العاده‌ای یافت، آن‌چنان که به‌ندرت متنی عرفانی و صوفیانه را می‌توان یافت که در آن حداقل به یک مصراع یا بیت یا یک حکایت لطیف ادبی اشاره نشده باشد و از سویی آثار ادبی بزرگان این سرزمین نیز خالی از اشارات لطیف و نکات دقیق صوفیانه و عارفانه نیست. در این کتاب در دوازده فصل به صورت مجمل به معرفی تاریخ و بررسی سیر اندیشه عارفان و صوفیان مسلمان پرداخته شده و به بیان امهات مسائل صوفیانه از سده‌های آغازین اسلام تا قرن سیزدهم پرداخته شده است.

منابع مشابه بیشتر ...

65ccd7e705c1d.jpg

رجال اصفهان (در علم و عرفان و ادب و هنر)

سید محمدباقر کتابی

در دوران پیروزی انقلاب اسلامی ایران این توفیق را یافته ایم که شهرداران و مسئولان خدمات به مردم، در کلیه سطوح لشکری و کشوری فراتر از وظایف عادی خود، گامهایی در راه اعتلای فرهنگ و اندیشه جامعه بر می دارند و با تلاشهای مناسب علمی و هنری، ایران را در جهان و در مقابل تاریخ سرافراز می کنند. امروز شایسته آن است که در روند تفکرات اسلامی و انقلابی ایران انسانهای لایق و برجسته تاریخ این مرز و بوم را به نسل خودمان و به جهانیان بشناسانیم و با برگزاری یادبودها و نوشتن مقاله و تهیه فیلمها بدین وسیله توطئه های امپریالیسم را در رابطه با محو فرهنگ جهان سوم خنثی نماییم؛ این خود انقلابی است در مسیر انقلاب اسلامی ایران......موضوع کتاب حاضر رجال اصفهان در علم و عرفان و ادب و هنر است که شامل رجال فقه و حدیث و تفسیر، رجال حکمت و فلسفه و عرفان و تصوف است و توسط سیدمحمدباقر کتابی تالیف شده است.

658c4077383af.jpg

مجالس العشاق

امیر کمال الدین حسین گازرگاهی

کتاب حاضر تالیف امیرکمال الدین حسین بن مولانا شهاب الدین اسمعیل طبسی گازرگاهی هروی از عارفان و صوفیان و شاعران درجه دوم قرن نهم هجری قمری است که به غلط تالیف آن را به سلطان حسین بایقرا فرمانروای هنرپرور تیموری نسبت داده اند، الا اینکه یا مولف در تالیف آن سفارش و سلیقه خاص سلطان حسین را مدّنظر داشته و آن را به نام وی پرداخته و یا اینکه دیگران تالیف آن را به خطا به سلطان حسین نسبت داده اند. مجالس العشاق را نمی توان از جهت تاریخ مورد بررسی قرار داد و بر آن ارزش و اعتباری قائل شد تنها وجهی که می شود بر آن داد این است که نویسنده سعی کرده ضمن سود بردن از شایعات سائره در باب آثار ادبی ادبا و شعرا، چاشنی زیباشناختی را بر آن بیفزاید، لذا مجالس العشاق نوعی تفسیر ادبی است، و چون از منظر فلسفی – زیباشناختی به مسئله عشق می نگرد، عجیب نیست که پا از محدوده شریعت مرسوم فراتر بگذارد و در نتیجه حتی بعضی پیغمبران و معصومین را هم جزء قهرمانان داستان خود قرار بدهد...

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

57c070435387e.PNG

بررسی تطبیقی یوتوپیای تامس مور با شهر نیکان نظامی

مسعود سپهوندی

تشکیل جامعه آرمانی از دغدغه‌های فکری بشر است که از دیرباز اندیشه او را به خود مشغول کرده است. کتاب «زرّین کوچک» تامس مور را می‌توان به عنوان شاهد مثالی بر این ادّعا ذکر کرد. در این کتاب، که از مشهورترین نمونه‌های آرمان‌شهر غربی به شمار می‌رود، نویسنده کوشیده است تا با توصیف جزئیات به خلق جهان مطلوب خود بپردازد. از سوی دیگر نیز یکی از آرمان‌شهرهای شرقی (ایران) شهر «نیکان» است که نظامی در آن به توصیف جامعه آرمانی خود پرداخته است. راقم این سطور سعی کرده است تا با بررسی این دو جامعه آرمانی تفاوت نگرش اندیشه‌های شرق و غرب و همچنین وجوه شباهت و افتراق این دو مدینه را بیان کند.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران پژوهش‌ها/پژوهش‌های تطبیقی
مقاله
574541ef441e7.PNG

بازجست تفکر خلاق و انتقادي از ديدگاه مولوي

علی فتح‌اللهی

در بين موجودات عالم هستي، انسان تنها حيوان انديشمندي است که براي تداوم حيات و رفع نيازهاي مادي و معنوي خويش از گوهر تفکر خلاق و انتقادي بهره مي‌گيرد. ارتقاي فکري انسان از موضوعات قابل تامل در فرهنگ قرآني ـ اسلامي است. عارفان با استمداد از اين فرهنگ به واکاوي ژرفاي وجود آدمي پرداخته‌اند. مولوي بلخي در زمره عارفاني است که در بستر دين با دستيابي به آگاهي کيهاني، درصدد حل مسائل مادي و معنوي انسان از مجراي انديشه و در قالب تمثيل و حکايات دلنشين برآمده است. با وجود آنکه مولانا گوهر وجودي انسان را انديشه وري تلقي مي‌کند اما از مضيق افهام کهن و وسواس افکار، جهل و عصبيت فکري مردمان نيز به تنگ آمده است و همواره در تمناي افکار نو و معاني بکر برمي‌آيد. او فکر خلاق و بکر را امري فطري مي‌پندارد و بر آن است که با فکر شيرين و ذکر مدام مي‌توان زمينه خلاقيت در انديشه و تفکر منتقدانه را فراهم آورد. وي انسان کامل را الگوي تفکر درست و خلاق مي‌شمرد.

مشاهیر ادبیات فارسی/مولوی/پژوهش درباره مولوی
مقاله