کتابخانه مجازی ادبیات

کتاب حاضر، گزارشی از سفر هیئت شورای تبلیغات اسلامی به ایتالیا برای شرکت در کنفرانس اوپک است. حُسن این سفرنامه این است که با قلمی ساده و روان نوشته شده و مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و مذهبی در خلال نوشته‌های این کتاب بیان شده که خواننده هم از مطالب کتاب لذت می‌برد و هم از این مسائل آگاهی یابد. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «دانشجویان اسلامی ایتالیا از من خواسته بودند که برای سالگرد انقلاب آنجا بروم، من این دعوت را با شورای تبلیغات اسلامی در میان گذاشتم، گفتند قرار است هیئت‌هایی از طرف شورا به کشورهای دنیا مسافرت کنند شما هم از طرف ما بروید و هیئتی را هم با خود همراه ببرید».

…نخستین جهانگرد غربی که در دوران تمدن اسلامی، به ایران و کشورهای اسلامی سفر کرده، بنیامین بن جناح، از اهالی تودلای اسپانیاست. وی در بین سالهای 560 تا 569ه/1165-1174م. در شرق به سیر و سیاحت پرداخته است. او، مردی تاجر پیشه از یهودان اندلس بوده است. او دوست داشته در شهرهای عالم سیر کند و در هر شهری با برادران یهودی خود و اوضاع آنان آشنا گردد. بنیامین سفر خود را از بارسلون آغاز کرده و عراق را در زمان خلیفه عباسی المستنجد بالله (خلافت 555-566ه/1160-1170م. ) دیده بوده است جالب این است درگزارشی که از قدس دارد، تنها یک یهودی در آن شهر سکونت داشته است. دیدار او از ایران به روزگار حکومت سلجوقیان بوده است او ضمن دیدار با جوامع کلیمی به کار تجارت نیز، می پرداخته است. بنیامین پس از دیدار از شوش و چند شهر دیگر در غرب ایران، به هندوستان می رود. او نخستین جهانگرد غربی است که بعد از دوران باستان درباره منطقه خلیج فارس مطالبی از خود به جای گذاشته است. بنیامین درباره شهر همدان ومعبدی که در آن استر و مردخای مدفون است، توضیحاتی ارائه داده است. در ردیف وی می توان از خاخام موسی پتاچیاد، یاد کنیم که در فاصله سالهای 576-582ه/ 1181-1187م. از زادگاه خود شهر پراگ چکسلواکی، سفر را آغاز کرده و از راه لهستان و روسیه به غرب ایران سفر آمده و درباره آرامگاه دانیال نبی و شوش گزارشی ارائه کرده است.

این کتاب دربرگیرنده نامه‌ها، گفتارها، نقدها، سرودها و مکالماتی است که بین نیما یوشیج و جلال آل احمد انجام شده است. در اولین نوشتاری که در این کتاب آورده شده، جلال آل احمد درباره شعر نیما می‌گوید: «بسیار روشن است که شعر نیما، یک شعر مشکل است و صاف و ساده نیست که هر باسوادی بتواند بفهمد. چنین تقاضایی را باید از یک شاعر رئالیست مثل ایرج داشت. نیما بیشتر جاها با سمبل‌ها یعنی با رمزها و جملات پیچیده سروکار دارد و این دومین مشکلی است که در راه فهم شعر او ایستاده است. شعر او رمزی است. سمبلیست است». مطالب این کتاب در پانزده بخش گردآوری شده است.

این کتاب حاصل دیدار آندره ژید از شوروی است. ژید ابتدا به طرفداری از شوروی و حزب کمونیست و انقلاب کارگری آنها و امیدی که در دل همه آزادی‏خواهان ایجاد کرده بودند، می‏پرداخت. با سفرهای مختلف به شوروی و با دیدن گروه‏ها و طبقات مختلف همه این امیدها به یأس بدل شد. ژید با قلم روان و روان‏شناسی عمیقی که در او وجود دارد به تأمل می‏پردازد. این کتاب در واقع توبه‏نامه نویسنده است از آنچه قبلاً گفته بود و از شوروی حمایت کرده بود. به نظر ژید آنچه در شوروی یافت نمی‏شود اختیار و اراده و آفرینشگری است.