کتابخانه مجازی ادبیات

شیراز نگینی درخشان در فرهنگ و تمدن ایران‌زمین یکی از زیباترین و نامدارترین شهرهای کشور با آن سابقه تاریخی و مجموعه‌ای است از تمدن باستانی جهان. شیراز وارث تمدن اقلیم پارس و مرکز آن تخت جمشید نشانه‌ای است از هویت باستانی و سهم بسیار ارزشمند ایرانی در تمدن و فرهنگ جهان. اما شیراز با آن موقعیت خاص جغرافیایی، سرزمین شعر و شاعری است و دو مروارید درشت ادبیات جهان یعنی سعدی و حافظ از این سرزمین هستند و آرامگاه آنها محفل هر هنردوستی است. این کتاب خواننده با با نام و القاب شیراز، پیشینه تاریخی شیراز از دوران باستان تاکنون و نیز حکومت‌های گوناگون آن مانند اتابکان فارس، خاندان بویه، دوران کریم خان زند و قاجار تا دوران اخیر آشنا می‌سازد. آشنایی با باغ‌های شیراز، ذکر شاعران شیراز، مدارس قدیم، بناهای باستانی، ترانه‌های شیرازی و معرفی منابع معروف درباره شیراز بخشی از فهرست مطالب کتاب است.

شهرستان شیروان که در این اثر مورد مطالعه قرار گرفته است، از موقعیتی استثنایی در شمال خراسان برخوردار است. مردم مقیم این شهرستان را ترکها و کردها و فارسها تشکیل می‌دهند، البته اقوام دیگری نیز در آنجا زیست می‌کنند. این آمیزه قومی، فرهنگی با استعدادهای انسانی و شرایط طبیعی معتدل و موقعیت مناسب به علت قرار گرفتن بر سر راه ارتباطی مهم مشهد تهران، وجود تاسیسات صنعتی از جمله کارخانه قند و ... زمینه های مناسبی را برای فعالیتهای گسترده کشاورزی، دامپروری و صنعتی فراهم آورده است. هدف از نگارش و تالیف این کتاب آشنایی خوانندگان با سرزمین و مردمی است که طبق نوشته دیاکونوف محقق و نویسنده روسی اولین امپراطوری مقتدر پارتها "یوئه چری" به نام " کوشانیان" در این منطقه به وجود آمده و قسمتی از شهرستان شیروان جزء ایالت نسا یکی از شهرهای قبل از اسلام خراسان بزرگ می‌باشد که سهمی عمده در تاریخ خراسان داشته است.

این نوشتار بر آنست تا دورنمایی از اندلس قبل و بعد از ورود اسلام و ترسیمی از برخورد مسلمانان با مسیحیان بعد از فتح اندلس و نیز رفتار مسیحیان با ایشان پس از شکست و پایان حکومت اسلامی در اندلس را نمایش دهد. از آنجایی که از اروپاییان نیز سخن به میان آمده، تلاش شده از محققان اروپایی نیز گواهی بر صدق مدعا بیاورد. در این مجموعه به سابقه تشیع و اسلام‌پذیری هر شهر، راویان برخاسته از منطقه و پیوند تاریخی شهر با عترت پیامبر (ص) سخنان پیشوایان معصوم درباره شهرها، فقهاء، محدثان، مفسران و حافظان و خطباء و شاعران متعهد هر منطقه، مطرح می‌گردد. از امامزادگان و بزرگان مدفون در شهر سخن به میان می‌آید. مبارزات مردم شهرها با کفار و اشرار ترسیم می‌شود. مساجد، مدارس، دانشگاهها و مراکز فرهنگی مهم شهر در پیش دید نسل جوان قرار می‌گیرد. آداب و سنن خوب و اسلامی مردم در ماه رمضان و محرم و عید فطر و قربان و غدیر و جمعه یادآوری می‌شود. روحیات و اخلاق اقتصادی، نظامی، سیاسی، فرهنگی و تاریخی شهرها مطرح می‌گردد.

از مطالعه در برزونامه چنین برمی‌آید که داستان اصلی برزو، یعنی داستان منثوری که شاعر اساس کار خود کرد، داستانی به تمام معنی حماسی و معادل داستان رستم بود. مرتبه گوینده آن در استادی بلافاصله پس از مقام اسدی است و اگر استحکام و متانت و دقت شدید اسدی اندکی نادیده گرفته شود، باید گفت که این داستان بنا بر موازین حماسه‌سرایی و از لحاظ ترتیب میدان‌های جنگ و تسلسل وقایع و وصف پهلوانان و استعمال کلمات و ترکیبات حماسی، از گرشاسب‌نامه اسدی بهتر و زیباتر است.