این کتاب در زمینه مردمنگاری جغرافیای طبیعی و فرهنگی سروستان به نگارش درآمده است. این کتاب از نخستین کتابها و مجموعه نشریههای مفصل در موضوع مردمنگاری درباره فرهنگ مردم روستایی ایران است که نخستین بار به سال 1349 انتشار یافته است. کتاب در دو بخش با نامهای زندگی مادی و زندگی معنوی، به وسایل اقتصادی، آبیاری و نحوه تقسیم آب، مساجد، آبانبارها، گردشگاههای عمومی، زیارتگاهها، آسیابها، خوراک، تجارت، معیشت، سرگرمیها، لهجهها، زبانهای بومی، هنرهای دستی، ادبیات عامه و .... میپردازد. در پایان کتاب نیز فرهنگی از لغات و واژگان محلی سروستانی همراه با آوانگاری و معنی هر کلمه آمده است.
ادبیات شفاهی ادبیاتی است که به دفتر نیامده و در سینه و یاد و حافظه هر ملتی وجود دارد. به گمان از زمانی که بشر برابر طبیعت قرار گرفت و خود را چیزی جز آن اما در آن دید ادبیات شفاهی پیدایی یافت. به عبارت دیگر ادبیات شفاهی از زمانی که انسان به گپ درآمد و زبان رابط او با جهان بیرونی و درونی اش شد، از مغز به مغز و از سینه به سینه، به امروز رسید. سرایندگان و گویندگان بیشتر و پیشتر گمنام بوده اند، و شک نیست که ادبیات شفاهی مثلا قصه حاصل تخیل و تمنییات گروهی است که گاه در تحت اوضاع و احوال همسان و گاه ناهمگون بزیسته اند...
سرزمینی که اکنون بلوچستان نام دارد به اسم «مکا» مشهور بوده که یونانیها آن را «گدروزیا» نامیدند.در زمان قدیم در سرزمین بلوچستان باتلاق بسیار وجود داشت و «اراینا» در زبان سانسکریت به معنی باتلاق است و برخی معتقدند از ترکیب این دو کلمه با کلمه «مکا» کلمهای پدید آمد که به مرور زمان به «مکران» تبدیل شد. واژه بلوچستان نیز از زمانی اطلاق شد که بلوچها در آن سکونت کردند. بلوچ ها یكی از اقوام اصیل و شناحته شدة ایرانی هستند ، كه به زبان بلوچی ( كه از نزدیكترین خویشاوندان زبان فارسی است ) تكلم می كند و بیشترین جمعیت آنان در سه كشور ایران ، پاكستان و افغانستان بسر می برند .بیشترین جمعیت استان سیستان و بلوچستان را بلوچها تشكیل می دهند و بافت اجتماعی آن قبیله ای و طایفه ای است. همه اقوام ایرانی با توجه به اشتراكات فرهنگی دارای خصلت های اجتماعی مشابهی هستند . اما در عین حال بخاطر تأثیر پذیری از شرایط خاص محیطی و قومی خود تفاوتهایی نیز در خصلتها، باورها و آداب و رسوم آنها مشاهده می شود كه ویژگی های خاص هر قومی را تشكیل میدهد .
میتوان گفت بیشتر و شاید هم همه گفتگوهایی که درباره آثار صادق هدایت صورت گرفته، درباره داستانهای اوست و نه دیگر آثار او که همه دارای شیوههای نوین و جالب و عمیق است. نویسنده در این کتاب ابتدا به سراغ آثار دیگر صادق هدایت رفته و آنها را بررسی کرده است. در بخش دوم کتاب درباره تأثیر صادق هدایت در شعر امروز سخن گفته است. آنکس که با سایهاش حرف میزد، .... و این زندگانی من است! و سالشمار و رویدادهای زندگانی صادق هدایت دیگر بخشهای این کتاب را شکل میدهند.
توجهی که از سوی جوامع امروزی به فرهنگ عامه میشود و نیازی که به طرح و بررسی نمودهای این فرهنگ در جهان امروزی که سخت اسیر تکنولوژی است احساس میگردد، سازمانها و تشکیلات هر جامعهای را که وظیفهای در اینباره دارند، مسئولتر میسازد و با آگاهی از این حقیقت که زمینههای گوناگون فرهنگ عامه ایران، سرشار از بارهای غنی فرهنگی بوده و فوقالعاده حائز اهمیتاند، در این کتاب یازده مقاله در زمینه فرهنگ عامه از صادق همایونی آورده شده است. با خواندن این کتاب هر خواننده نسبت به ماهیت آن وقوفی دیگر خواهد یافت و با جلوههای گوناگون آن در زندگی مادی و معنوی کشور آشناتر خواهد شد. عناوین مقالات کتاب به این ترتیب است: فولکلور و سرزمین ما، ریشههای فولکلور در ادبیات کهن ایران، ویژگیهای ترانههای عامیانه ایران، زبان زرگری، شاهنامه و فولکلور، چهارشنبهسوری و جلوههایی از آن در گوشه و کنار ایران، فرهنگ عامه، فولکلور و گلستان سعدی، دیگر ویژگیهای ترانههای محلی ایران، نجما، تجزیه و تحلیل یکی از نسخ تعزیه قاسم.