این کتاب به منظور آشنایی علاقمندان و بهویژه دانشجویان با برجستهترین متون عرفانی فارسی که بخش مهمی از میراث ادبی و فرهنگی ما را شکل میدهند، گردآوری شده و کوشش شده قطعات برگزیده ـ چه نظم و چه نثر ـ بهخوبی نماینده چگونگی اندیشهها و ورحیات و نگرش عرفانی باشند و خوانندگان و دانشجویان را با شیوه تفکر عرفا و موضوعهای عمده مورد توجه آنان آشنا کنند. بیش از هر متن منتخب شرحی برای معرفی اثر و نویسنده آن آمده و در پایان هر گزیده نیز نکتهها و واژههای دشوار آن توضیح داده شده است. متونی که برای این کتاب انتخاب شده، عبارتند از: کشف المحجوب هجویری، رسالات و مناجات خواجه عبدالله انصاری، ترجمه رساله قشیریه، منطق الطیر، اسرار التوحید، حدیقة الحقیقه، مرصاد العباد، مثنوی و غزلیاتی از سنایی، عطار، مولوی و حافظ.
مفاتیح الاعجازفی" شرح گلشن راز یکی از جامعترین وکاملترین شرحهای مثنوی گلشن راز است که در سال ۸۷۷ هجری قمری توسط شمس الدین محمدبن یحیی لاهیجی از عرفا و مشایخ سلسله نوربخشیه نوشته شدهاست. مزیت این شرح به شرحهای مختلف دیگر، ذکر یکایک ابیات گلشن راز و تفسیر همه آنهاست، همچنین نویسنده توضیحات و شرح مفصلی در مبانی و اصول علمی و عملی عرفان و تصوف ارائه میکند. این کتاب از کتب مرجع در عرفان اسلامی است.
مثنوی حدیقةالحقیقه و شریعةالطریقه یا فخری نامه یا الهینامه منظومهای است به فارسی، سرودهٔ سنایی غزنوی با مضمون عارفانه. سنایی سرایش آن را در سال ۵۲۴ ه.ق آغاز کرد و در سال ۵۲۵ ه.ق به پایان رساند.این مثنوی دارای ده هزار بیت در ده باب است؛ و در بحر خفیف مسدس محذوف (فعلاتن مفاعلن فعلن) سروده شدهاست.موضوعات این کتاب، علاوه بر ستایش خدا و پیامبر و خاندان و اصحاب او، دربارهٔ عقل و علم و حکمت و عشق است. در مقایسه با دیگر آثار پر ارزش سنایی هم چون غزلها و قصائدش، حدیقةالحقیقه از همه بلندنامتر و مورد قبول طبایع مردمان بیشتری در طول سدههای متوالی بودهاست. حدیقه الحقیقه از منظومههایی است که بر بسیاری از شاعران تأثیر گذاردهاست. سنایی با سرودن این منظومه، باب تازهای را در سرایش منظومههای عرفانی در تاریخ ادب و عرفان گشود. شاعران بزرگی همچون خاقانی و نظامی به ترتیب تحفةالعراقین و مخزنالاسرار را تحت تأثیر مستقیم این منظومه سرودند و سالها بعد، عطار و مولوی سرایش مثنویهای عرفانی را به اوج تکامل رساندند. این کتاب خلاصه مفیدی از این اثر بزرگ سنایی ارائه داده است.
طغرای مشهدی یکی از شاعران و نویسندگان قرن یازدهم هجری است. در این مقاله، زندگانی و احوال طغرای مشهدی شرح، افکار او بررسی شده، از نظریه و نقد ادبی در آثارش سخن رفته و بحثهایی درباره نظر وی در باب سرقات ادبی انجام شده است. سپس به گونهای مختصر درباره اشعارطغرا و نوع و سبک آنها مطالبی مطرح گردیده و به طور گستردهتر، از کمیت و کیفیت رسائل او سخن به میان آمده است. سبک رسائل در دو سطح زبانی و ادبی تجزیه و تحلیل شده است. مقاله با بحثی در باب ساختار رسائل طغرا پایان مییابد. این پژوهش با استفاده از نسخ خطی آثار طغرای مشهدی انجام یافته است.