کتابخانه مجازی ادبیات

اين مقاله به بررسي موسيقي و نسبت آن با مفهوم شرق‌شناسي و ديگر مفاهيم كليدي در انديشه و نقد ادوارد سعيد مي‌پردازد. با توجه به مركزيت موضوع فرهنگ در آثار سعيد و تاكيدي كه او بر رابطه و تباني آن با امپرياليسم، استعمار و نگاه شرق‌شناسانه مي‌گذارد، موسيقي كلاسيك غرب در آراي او اهميت مي‌يابد. تحليل زمينه‌هاي فرهنگي ـ اجتماعي موسيقي كلاسيك غرب (در يكي از واپسين آثار سعيد) چونان هنري كه باز تاباننده جامعه بود و هم اثر گذار بر آن، از ديگر موضوعات مطرح شده در اين نوشتار است. اين مقاله با بررسي ماهيت تناقض آميز موسيقي از ديدگاه سعيد ـ هنري مخاطب‌مدار و عمومي و در عين حال عميقا خصوصي ـ پايان مي‌يابد.

این مقاله به بررسی نظرات ادوارد سعید درباره جوزف کنراد می‌پردازد می‌کوشد دلایل مرکزیت این رمان‌نویس را در آراء سعید روشن کند. به نظر نگارنده، بررسی سیرتطور نگاه ناقدانه سعید به آثار و اندیشه کنراد می‌تواند نمایه‌ای به نسبه دقیق از سیر اندیشه خود سعید باشد. گذشته از وجوه اشتراک زندگی شخصی این دو متفکر، مضامینی چون تبعید، هویت و استعمار نیز درآثار آنان محوریت دارند. سعید در نخستین آثارش نگاهی ادبی و زیبایی‌شناختی به آثار کنراد دارد. اما به تدریج وجه سیاسی نقد او بارزتر و زمین، تاریخی ـ سیاسی پررنگ‌تر می‌شود. «دنیوی‌بودن» ناگزیر متون، به مسأله کلیدی تحلیل‌های او بدل می‌شود و آثار کنراد مثل اعلای این خصلت متون انگاشته می‌شوند. از دید سعید، کنراد بهتر از هر نویسنده اروپایی دیگر در هم تنیدگی جهان، متن و نویسنده و پیوند ماهوی میان استعمار و فرهنگ (نمود یافته در گونه فرهنگی بسیار مهم رمان) را ممثل می‌کند.