خسرو و شیرین، قصه عشق است. قصه ایثار و ازخودگذشتگی. از همان قصههایی که میخواهد به تکرارهای آزاردهنده زندگی معنی ببخشد. در این کتاب نویسنده به بررسی منظوم «خسرو و شیرین» پرداخته و برای آنکه فایدهای عام داشته باشد، نخست خلاصهای از کل داستان آورده شده است. سپس به اصلیترین هدف خویش یعنی بررسی شخصیتهای مهم داستان پرداخته است.
این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.
رستم و اسفندیار برجستهترین، نیکترین و مهمترین پهلوانان شاهنامهاند؛ از اینرو برخورد این دو یل از وزن و حساسیت خاصی برخوردار است. اسفندیار شاهزادهای جوان است، با چشم به تختی که شایستگی آن را دارد. او برخلاف گشتاسب، نه یک موجود آزمند و متزلزل و فریبکار، بلکه دلاور شکستناپذیر و مقدسی اس تکه برای نیکترین دینها و اندیشهها شمشیر زده است. رستم در مقابل او، پهلوان قرون و ابرمردی است که تبلور تکاپو و رنج مردانه یک تبار است. در این کتاب افزون بر مقدمه، سه مقاله پیرامون رستم و اسفندیار و همچنین متن آن از روی نسخه شاهنامه چاپ مسکو آمده است.
اهداف این فرهنگ را میتوان این موارد دانست: تکمیل فرهنگ لغات عامیانه جمالزاده؛ تدوین مرجعی برای خوانندگان و پژوهندگان نثر فارسی از حیث مشکلات لغوی از آغاز رماننویسی در ادبیات ایران بدینسو و بینیاز کردن آنان از رجوع به فرهنگهای پرحجم موجود؛ تألیف فرهنگ ویژه واژگان فارسی که بالقوه و به طور مستمر در ادبیات فارسی امروز مورد استعمال نصرنویسان در انواع ادبی است. بنابراین این فرهنگ شامل است بر: لغات و ترکیبات عامیانه و کلمات برساخته و مستحدث که اخیراً باب و متداول شده است و اصطلاحات جدید عامیانه یا ترکیبات و کلماتی که از زبان محاوره وارد داستان کوتاه و بلند شده است.