کتابخانه مجازی ادبیات

موضوع کتاب تاریخ اردبیل و دانشمندان شامل اعلام تاریخی از علماء و فلاسفه و رجال و ادبا و شعراء و قسمتی از مشاهیر و جغرافیای مشکین و خلخال و آستارا است که توسط فخرالدین موسوی اردبیلی نجفی است که در سال 1357 و توسط چاپخانه خراسان چاپ شده است.

در این کتاب با استفاده از منابع معتبر و نوشته های مستند کوشش شده است نخست به جمع آوری اطلاعات جغرافیایی انسان از قدیمترین ادوار تاریخی یعنی هنگامی که اقوام مختلف بشر کمتر با یکدیگر ارتباط داشته اند اقدام شود و از ابتدایی ترین طرز تفکر، ساده ترین روش و وسایل کار سخن یه میان آید، سپس برخورد انسان با آبهای پهناور که گذشتن از آنها برای بشر تا مدتی دراز مسئله مشکلی بشمار میرفت اشاره شود، آنگاه با ملاحظه کار و کوشش خستگی ناپذیر معدودی از فرزندان بشر بر چگونگی شناسایی آب های وسیع، سرزمین های داخل قاره ها، کوهستانهای بلند، نواحی گرم و ناسازگار صحرایی، استوایی و قطبی وقوف حاصل گردد. در فصول آخر کتاب یعنی پس از اآنگه درجه شناسایی انسان درباره محیط طبیعی بالنسبه تکامل یافت از چگونگی پدید آمدن مکتب های مختلف و روش های علمی جغرافیایی در جهان که هدف و نتیجه کار تالیف این کتاب است بحث و گفتگو میشود.

کتاب السیره الفلسفیه مشتمل بر بیان سیرت و روش فیلسوفان و دفاع از طریقه ی زندگی علمی و عملی شخصی زکریای رازی است. رازی در کتاب خویش از روش و سیرت علمی خود دفاع کرده و بر این باور است رساله ی سیرت فلسفی پاسخی روشن است به کسانی که دانشمندان را فقط به خاطر آنکه از امکانات مادی حاکمان استفاده کرده و رساله ای را به نام آنان کرده اند. رازى در اين كتاب نه تنها از روش و سيرت علمى خود دفاع كرده، بلكه نشان داده است كه روش عادلانه و سيرت فاضلانه دانشمندان و فيلسوفان در برابر اربابان قدرت و خداوندان مال و مكنت چگونه بايد باشد و رساله سيرت فلسفى، پاسخى گوياست به كسانى كه بزرگان و دانشمندان بزرگ را فقط به‌خاطر آنكه از امكانات مادى اميران و حاكمان استفاده كرده و كتاب يا رساله‌اى را به نام آنان كرده‌اند، تشنيع مى‌كنند. موضوع كتاب، چنان‌كه ظاهر عنوان آن مى‌نمايد، تنها شرح آراى اخلاقى محمد بن زكرياى رازى نيست، بلكه اهميت خاص آن از اين بابت است كه رازى در آن از شخص خود گفتگو مى‌كند و از سيره خويش و پسنديده بودن آن مدافعه مى‌نمايد؛ چه اين دانشمند حكيم پس از رسيدن به مراحل شيخوخيت، كسانى را ديده است كه منكر مقام فلسفى او بوده و سيره اخلاقى او را مورد سرزنش و انتقاد قرار مى‌داده‌اند.....

نویسنده درباره کتاب سخنی درباره حافظ می‌گوید: "نگارنده از ابتدا باین نقیصه بزرگ پی‌برده و همواره آرزو داشته ام که در حد امکان اطلاعاتی راجع به زندگانی خواجه فراهم آورده در دسترس دیگران بگذارم، تا شاید بتدریج از پرتو مجاهدت دانشمندان تکمیل و حق این شاعر نامی گزارده شود. برای رسیدن به این آرزو به تهیه و مطالعه کتب و نوشته‌های مختلفه پرداخته و در این مدت منابعی را پیدا کرده‌ام،کتابهایی که شامل نوشته های ایرانیان بود مثل تذکره دولتشاه سمرقندی، نفحات الانس و بهارستان جامی، حبیب السیر خواندمیر، تذکره شعر العجم شیخ شبلی نعمانی و...نوشته های بیگانگان مثل جلد سوم تاریخ ادبیات ایران از ادوارد براون، کتابی در خصوص شعرای ایران از سرگر ازلی، ترجمه اشعار حافظ به انگلیسی ویلبر نورس، ولی مطالعه تمام این کتب به هیچ وجه اطلاعات جامع و مفیدی راجع به زندگانی حافظ به دست نمی داد، بدین سبب نگارنده برای رسیدن به مقصود راه دیگری را در پیش گرفته ابتدا اشعار خواجه و سپس تواریخ هشتم هجری را مورد مطالعه قرار دادم و با تطبیق اشعار حافظ بر حوادث تاریخی و مقایسه آنها با اقوال تذکره نویسان این مختصر را تالیف کرده‌ام"