این کتاب که برای دانشآموزان سال سوم دبیرستانها به نگارش درآمده است، دربرگیرنده دو بخش است؛ بخش نخست به تاریخ مفصل ایران اختصاص یافته که در آن درباره سلسله سلاجقه، خوارزمشاهیان، فتنه مغول در ایران، امیرتیمور و جانشینان او، سلسله صفوی، سلسله افشاریه، سلسله زندیه، سلسله قاجاریه و حکومت مشروطه ایران و سلطنت پهلوی سخن به میان آمده است. بخش دوم دربرگیرنده مختصری از تاریخ عمومی اروپا از تاریخ تشکیل دول عمده آن به بعد است.
در این مجموعه سیزده مقاله درباره جنبههای مختلف تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، رجال شناسی و ادبی منطقه و مردم((لرستان)) با این عناوین گردآمده است : ((لرستان در دایرهالمعارف اسلام/ مینو رسکی زروان لرستانی))، ((سید جعفر کشفی/ مجتبی مقدسی))، ((یک روز از زندگانی گونگادین/ عبدالکریم جربزهدار))، ((بازگیرها/ علیداد برزویی))، ((پیشنهاد انضمام حکومت ولایات ثلاث به ایالت بروجرد و لرستان/ غلامرضا عزیزی))، ((چهار سند تاریخی درباره دالوندها/ حمیدرضا دالوند))، ((کارگزاران لرستان/ سید فرید قاسمی))، ((وجه تسمیه تاریخی بدرآباد/ سعادت خودگو))، ((نمایش در خرمآباد/ هرمز زندی))، ((قدم خیر/ توکل حیدرزاده خرمآبادی))، ((یک ترانه لری/ شیرین وطندوست))، ((سالنامه دانشسرای مقدماتی پسران بروجرد/ سید فرید قاسمی)) و ((یادگارهای ماندگار/ عبدالله آفاق)) .
در جلد اول این مجموعه زنان نامآور ایرانی، از عهد باستان تا دوره انقراض ساسانیان معرفی شدهاند. برخی از این زنان عبارتاند از: ماندانا، سپاکو، آریان، اسپارترا، آتوسا، مروئه، رخسان، اباکیش، فدیمه، پارمیس، آمی تیس، ساندوسه، مانیا، رکسانه، ایندوک، برسین، آپامه، رینا، رودگون، رام بهشت، انوشه دخت، آذر ناهید، نرسی دختک، پوران و آزرمیدخت. گفتنی است در کتاب، فراوان به روایات هرودت، دیاکونوف، کتزیاس، و گزنفون استناد میشود. پایان کتاب شامل "گاه شناسی " است که در آن محدوده تقریبی تاریخ حیات هر یک از شخصیتهای تاریخی متن، تعیین شده است.
مولف کتاب در مقدمه در مورد سبب تالیف کتاب می گوید: چند سال قبل آثار بزرگان را در چهل فصل طبع و منتشر نمودم پس از چندی کتاب مذبور بکلی نایاب شد و اینبار با تجدید نظر در عبارات و غلط های چاپی کتاب آثار بزرگان و اضافه نمودن فصولی دیگر بر آن قسمت اول این کتاب را در 46 فصل تنظیم و به ضمیمه شرح مختصری از تاریخ زندگی بزرگانی که در این کتاب از آنها کلماتی نقل شده آنرا بنام افکار صد مرد نامی منتشر نمودم