اساطیر ایران کهن با اساطیر آریاییان هند باستان وجوه مشترک بسیاری دارند؛ زیرا هندوان و ایرانیان در آغاز خود یکی از ریشههای اقوام هندواروپایی بودهاند. زرتشت در زمان خود موجد مشخصترین نظام مذهبی فلسفی شد و اگر زمان زرتشت در حدود قرنهای 6 ـ 8 قم. دانسته شود، ایدئولوژی ویژهای ضروری مینمود. در این کتاب ضمن نگاهی به اساطیر ایران و اعتقادات و معتقدات ایرانیان باستان، به فلسفه زرتشت نیز پرداخته شده است.
مهمترين وقايع تاريخی ايران بعد از دین مبین اسلام , ظهور مذهبي است كه در چندين قرن پيش قبل از خاتم پیامبر محمد صل الله به وسيله زرتشت پيغمبر در جهان منتشر گرديد. زرتشت در تاريخ عالم اولين شخصي است كه مذهب را به يك شكل اخلاقي درآورد و در آن عصر كهن حقيقت وحدت را بيشتر تعليم داده راستي و نيكي را حقيقت كامل و كمال حقيقي معرفي نمود
این کتاب دربرگیرنده ده مقاله در حوزه اندیشه و پیشینه اندیشهستیزی در ایران است. عناوین نوشتارها بدین ترتیب است: زمینه و پیشینه اندیشهستیزی در ایران، مرز پرگهر و فارسی شکر است، سنگی بر گور سنت، روشنفکر و روشنگری، ما و زنانگی فروغ، تاریخ کانون نویسندگان ایران به روایت سپانلو، تبعیض جنسی در کتابهای درسی ایران و ... .
در قرن پنجم قبل از میلاد یونان از لحاظ اجتماعی و اقتصادی وضع نابهنجاری داشت چون طبقه اشراف به بیکاری و تن آسائی عادت کرده بودند نتیجه آنکه از بردگان مدام کار می کشیدند و طبقه آزاد گرچه مانند غلامان از شرکت در امور سیاسی ممنوع بودند ولی مجبور به انجام کار اجباری نبودند. از طرف دیگر دموکراتها با اشراف و مالکین قدیم به مبارزه برخاسته بودند که بیشتر وضع یونان را متشنج می کرد. در این شرایط آنهایی که مادی و منطقی فکر می کردند از جبهه دموکرات ها بودند و دانشمندان وابسته به جبهه اشراف انگارگرا بودند...