محمدعلی اسلامی ندوشن در مورد کتاب ماجرای پایان ناپذیر حافظ می گوید: ".... در میان همه کتابهای نظم و نثر فارسی دری تنها دو کتاب مجموعیت روح ایرانی را در خود بازمیتاباند، یکی شاهنامه و دیگری دیوان حافظ. میان این دو کتاب با همه فاصله زمانی و موضوعی، وجه تشابهی دیده می شود، و از سوی دیگر تباین بزرگی بدین معنا که شاهنامه سرگذشت قوم ایرانی در دوران سرزندگی، بالندگی و سرفرازیش است، در حالی که حافظ او را در دوران پرشکستگیش می سراید. و چون دیوان بیانگر حال و روز ایرانی است طی این ششصد سال بیش از هر کتاب دیگر مورد التجا و مراجعه بوده است. ایرانی، از شاهنامه و دیوان یکی را به دست و یکی را به دست دیگر داشته و با همه فرسودگی از هر دو تسلا و نیرو می گرفته است...."
این مجموعه شامل تمام شاهنامه است که برای راحتی خوانندگان جوان که به تاریخ و تمدن کشور خود علاقه دارند و می خواهند با شاهنامه آشنا شوند، به نثر ساده برگردانده شده و در سه بخش شامل: 1. بخش اساطیر 2. بخش پهلوانی 3. بخش تاریخی تنظیم شده است. بخش اساطیر از پادشاهی کیومرث شروع شده و تا مرگ فریدون ادامه دارد. بخش پهلوانی از پادشاهی منوچهر و ظهور خاندان سام شروع می شود و تا مرگ رستم و فرزندش فرامرز ادامه دارد و بخش تاریخی که با پادشاهی بهمن فرزند اسفندیار شروع شده تا مرگ یزدگرد و تسلط عربها بر ایران ادامه می یابد.
رستم و سهراب یکی از داستانهای غم انگیز شاهنامه است و داستان مرگ سهراب جوان را به تصویر میکشد که بر اثر جنگ با رستم، به دست پدر کشته میشود. سهراب پهلوان افسانهای در شاهنامه است که پدرش رستم و مادرش تهمینه دختر شاه سمنگان است. سهراب با سپاه تورانیان به نبرد ایران آمد و در جنگی تنبهتن با رستم کشته شد، درحالیکه همدیگر را نمیشناختند. تراژدی رستم و سهراب، تراژدی بیخبری است. کتاب حاضر شامل این عناوین است: فصل اول: حماسه ها، ساختار حماسه، خصوصیات عمده شعر حماسی فصل دوم: مختصات شاهنامه، دوره اساطیری، دوره پهلوانی، دوره تاریخی، حماسه سرایی پس از فردوسی فصل سوم: اسطوره چیست؟ حماسه و تراژدی، حماسه ها و اساطیر بابلی و سومری، حماسه گیل گمش، مهابهاراتا (حماسه ای از هند)، رامایانا، هومر و ایلیاد و اودیسه، انه اید (حماسه ای از روم)، دیگر حماسه های اروپایی، اعراب و حماسه فصل چهارم: سه دیدگاه بر حماسه رستم و سهراب، 1.دیدگاه استاد منوچهر مرتضوی، 2.دیدگاه استاد زرین کوب، 3.دیدگاه استاد مینوی، متن داستان رستم و سهراب.
اثر حاضر که در سه بخش اصلی فراهم آمده حاوی مباحث و مطالبی است درباره تاریخ ایران در عصر هخامنشی و تقابل آن با تمدن یونان .بخش نخست از دو مبحث تشکیل شده که طی آن، به موقعیت جغرافیایی سرزمین ایران و پیشینه قوم آریایی اشاره شده، سپس از تاریخ و تمدن هخامنشی ـ به ویژه دوران کوروش و داریوش و اقدامات آنها ـ سخن به میان آمده است. در مبحث دوم، تاریخچه روابط ایران و یونان در دوره هخامنشی، به ویژه جنگهای این دو قدرت باستانی، بررسی شده است که نویسنده در این دو بخش با نگاهی نقادانه، به گزارشهای مورخان یونان، از جمله هرودوت و گزنفون استناد کرده است ، در بخش دوم، ترجمه نمایشنامه ایرانیان اثر ایسخیلوس (آشیل) درباره جنگ خشایارشا با یونانیان به چاپ رسیده است.
کتاب حاضر یکی از کتاب های مجموعه چندین جلدی مقالات مجلات هنر و مردم، رودکی و فرهنگ و زندگی است که طی سالهای 1341 تا 1358 منتشر می شده است. مقالات این مجلات در شاخه های مختلف علوم انسانی، از جمله هنر، سیاست، فرهنگ، تاریخ، ادبیات، علوم اجتماعی و .... به صورت موضوعی و در قالب کتاب در اختیار پژوهندگان و علاقمندان به این گونه مباحث قرار گرفته است. هدف از انتشار دوباره این مقالات آشنایی نسل جوان با افکار و نظریات نویسندگان معاصر ایران و جهان در حوزه فرهنگ و هنر است. کتاب شاهنامه خوانی که در دو جلد تدوین شده است، برگرفته از مقالات ماهنامه هنر و مردم است. هدف از گردآوری این مجموعه بررسی شاهنامه، شاهنامه خوانی و نقالی از دید مردم شناسی و مطالعه تطبیقی است. در این اثر جو سیاسی، اجتماعی ایران هنگام ظهور فردوسی و خلق شاهنامه ارائه شده است و به عناصری چون صید و آداب آن، پوشاک و ابزار رزم، نیش و نوش و عشق در شاهنامه پرداخته شده است.