کتابخانه مجازی ادبیات

سیدعلی میرافضلی درباره سبب تالیف کتاب می گوید: در سال 1316 تا 1319 از جمله درسهایی که می گفتم درس املاء بود روشی را که در پیش گرفته بودم چنین بود که برای هر نوبت موضوع تازه را در نظر گرفته و به اندازه یک دیکته آن را شرح و بسط داده و در ساعت مقرر برای دانش آموزان میخواندم تا از خارج بنویسد، تجربه معلوم می داشت که عموم دانش آموزان برای نوشتن این نوع از دیکته آماده تر بودند آنکه آثار انزجار از چهره ایشان مشهود گردد با اهتزاز تمام در نوشتن آن اهتمام داشتند این طریقهاز چند لحاظ برای دانش اموزان ایجاد رغبت می نمود یکی تازگی مطلب که بطور کلی بیان هر موضوع تازه توجه مخاطب را جلب کرده و او را برای اصغای آن مهیا می نماید دیگر آنکه لغات مشکلی که در ضمن این طرز املاء بکار برده میشود بیشتر از مردم بدان تکلم نموده و به گوشها آشنا می آید به علاوه چون با عبارات ساده ذکر می شود در نتیجه از دشواری آن کاسته و حکم سهل و ممتنع را پیدا می نماید و دانش آموز بدون آنکه دشواری لغت او را خسته خاطر و ملول گرداند در طی نوشتن عبارات آسان آنرا فرا میگیرد.

کتب درسی نظام آموزش رسمی ما یکی از عواملی است که به ابقاء و ثبات تصویری سنتی از زن کمک می کند. محتوای این کتب بیش از آنکه بتواند کوششی به منظور دادن جهت به تغییرات اجتماعی ناشی از برخورد عوامل مختلف محیطی و فرهنگی باشد، به سنت ها وابستگی دارد. به عبارت دیگر در حالیکه یک نظام آموزشی زنده باید بتواند گذشته ها و ستن ها را با تغییرات ناشی از تحول تمدن – یعنی امری که به نظر ژوسلین جامعه و تمدن یا عبارتی دیگر انسانهای مظهر آنها یعنی نسل جوان و نسل بزرگسال یا پیر را باهم آشتی میدهد-به نحو متعادلی در هم آمیزد و آشتی دهد، برای آنچه که مربوط به مقام اجتماعی زن میشود، نظام آموزشی ما توجه کافی به تحولات اخیر، جهت دادن با آنها و مخصوصا توجه به آماده کردن زمینه به منظور ایجاد طرز تفکرهای جدید ندارد. سیمایی که از زن در کتب درسی ترسیم میشود با تحولات کنونی در مقام اجتماعی او و به ویژه مسیر این تحولات در آینده تطابق و هماهنگی کافی نشان نمیدهد. هدف تحقیق حاضر بررسی فرضیه مذکور در فوق از خلال محتوای کتب درسی دوره ابتدایی است.

دستور لفظی است مرکب از دست (نام عضو معروف) و ور (پساوند اتصاف). دستور معانی مختلفی دارد که در این کتاب مراد از آن دانشی است که از انواع کلمه و جمله‌بندی زبان فارسی گفتگو می‌کند و فن درست‌نوشتن و درست سخن گفتن زبان فارسی را می‌آموزد. بنابراین دستور امروزه هم جنبه علمی دارد و هم دارای جنبه فنی است. در این کتاب در چهار بخش به این موضوعات پرداخته شده است: حروف و حرکات، جمله و چگونگی ترکیب اجزاء آن، انواع کلمه، و پیشاوند و پساوند.

این کتاب در دو بخش سامان یافته است. بخش اول درباره علم بدیع است که در آن درباره این مباحث نکاتی بیان شده است: علم بدیع، صرف و نحو و املاء و معانی و بیان و بدیع و بخشی از صنایع بدیعی. در قسمت دوم نیز از علم قافیه سخن گفته شده است که ابتدا درباره تعریف قافیه و مباحث آن نکاتی بیان شده و در ادامه اقسام قافیه تبیین شده است.