این کتاب درسی متعلق به دانشآموزان اول دبستان است که توسط دکتر شمسالملوک مصاحب و عباس یمینی شریف برای دانشآموزان به نگارش درآمده است. در این کتاب دانشآموزان اول دبستان با الفبای خواندن و نوشتن آشنا میشوند.
در این کتاب مجموعهای از حکایتها و روایتهای برخی از رجال سیاسی و نظامی و رهبران و دستاندرکاران تراز اول گروهها و دستجات عقیدتی ـ سیاسی سرشناس در عصر پهلوی اول است که هر یک در نوع خود برای نسلهای گذشته جذاب و یادآور خاطرات و برای جوانترها پندآموز و با این وجود شیرین و خواندنی است. مأخذ این خاطرات عمدتاً نشریات خارج از کشور است و به منابع سایر مطالب نیز در هر مورد اشارت رفته است.
این کتاب ابعاد مختلف یک نهاد فرهنگی و اجتماعی ـ دولتی را در دوران حکومت رضاشاه بررسی کرده، عملکرد آن را در چارچوب ساخت دولت افتدارگرا تبیین مینماید. این بررسی با تکیه بر اسناد رسمی باقیمانده درباره «سازمان پرورش افکار»، اهداف، ساختار و چگونگی عملکرد آن صورت گرفته است. با توجه به اسناد موجود، سازمان پرورش افکار با هدف نهادینهکردن ساختار سیاسی اقتدارگرای رضاشاهی تأسیس گردید؛ بنابراین در این راستا با دایرکردن کمیسیونهای مختلف و بسیج امکانات وزارتخانههای گوناگون به فعالیت میپرداخت.
در تنظیم مطالب این کتاب دو هدف اصلی مورد نظر و توجه بوده: اول اینکه نوآموزانی که با الفبا آشنایی پیدا کرده بودند و جملات ساده را می توانستند بخوانند و بنویسند با خواندن و نوشتن عبارات ساده و مخصوصا مطالبی که در زندگی روزانه آنان مورد حاجت است مانوس شدند. هدف دوم که در واقع هدف اصلی است باسواد کردن مردم و آشنا ساختن آنان به زندگی بهتر می باشد و نیل به این هدف از راه بالا رفتن سطح معلومات و اطلاعات، آشنایی بیشتر به تکالیف دینی و اخلاقی و اجتماعی و تقویت روح ایمان و شوق به کار و خدمت به نوع و وطن پرستی میسر می شود