این کتاب با نام تاریخ برای سال دوم دبیرستانها شامل موضوع: ایران – اروپا است و تالیف حسن مشحون، رضا خزائلی و علی اکبر جلائی فر می باشد. این کتاب طبق برنامه درسی وزارت فرهنگ تالیف شده و توسط کتابفروشی محمدعلی علمی در سال 1330 منتشر شده است.
سیدعلی میرافضلی درباره سبب تالیف کتاب می گوید: در سال 1316 تا 1319 از جمله درسهایی که می گفتم درس املاء بود روشی را که در پیش گرفته بودم چنین بود که برای هر نوبت موضوع تازه را در نظر گرفته و به اندازه یک دیکته آن را شرح و بسط داده و در ساعت مقرر برای دانش آموزان میخواندم تا از خارج بنویسد، تجربه معلوم می داشت که عموم دانش آموزان برای نوشتن این نوع از دیکته آماده تر بودند آنکه آثار انزجار از چهره ایشان مشهود گردد با اهتزاز تمام در نوشتن آن اهتمام داشتند این طریقهاز چند لحاظ برای دانش اموزان ایجاد رغبت می نمود یکی تازگی مطلب که بطور کلی بیان هر موضوع تازه توجه مخاطب را جلب کرده و او را برای اصغای آن مهیا می نماید دیگر آنکه لغات مشکلی که در ضمن این طرز املاء بکار برده میشود بیشتر از مردم بدان تکلم نموده و به گوشها آشنا می آید به علاوه چون با عبارات ساده ذکر می شود در نتیجه از دشواری آن کاسته و حکم سهل و ممتنع را پیدا می نماید و دانش آموز بدون آنکه دشواری لغت او را خسته خاطر و ملول گرداند در طی نوشتن عبارات آسان آنرا فرا میگیرد.
کتب درسی نظام آموزش رسمی ما یکی از عواملی است که به ابقاء و ثبات تصویری سنتی از زن کمک می کند. محتوای این کتب بیش از آنکه بتواند کوششی به منظور دادن جهت به تغییرات اجتماعی ناشی از برخورد عوامل مختلف محیطی و فرهنگی باشد، به سنت ها وابستگی دارد. به عبارت دیگر در حالیکه یک نظام آموزشی زنده باید بتواند گذشته ها و ستن ها را با تغییرات ناشی از تحول تمدن – یعنی امری که به نظر ژوسلین جامعه و تمدن یا عبارتی دیگر انسانهای مظهر آنها یعنی نسل جوان و نسل بزرگسال یا پیر را باهم آشتی میدهد-به نحو متعادلی در هم آمیزد و آشتی دهد، برای آنچه که مربوط به مقام اجتماعی زن میشود، نظام آموزشی ما توجه کافی به تحولات اخیر، جهت دادن با آنها و مخصوصا توجه به آماده کردن زمینه به منظور ایجاد طرز تفکرهای جدید ندارد. سیمایی که از زن در کتب درسی ترسیم میشود با تحولات کنونی در مقام اجتماعی او و به ویژه مسیر این تحولات در آینده تطابق و هماهنگی کافی نشان نمیدهد. هدف تحقیق حاضر بررسی فرضیه مذکور در فوق از خلال محتوای کتب درسی دوره ابتدایی است.
موسسه امیدوار است با انتشار این مجموعه در نهایت بتواند در ارج نهادن به سند و اشاعه فرهنگ مستندگویی در تاریخ تلاشی درخور نموده و در این راه بخشی از سوالات و خواسته های وسیع ملتی بزرگ را پاسخ دهد و به همراه سایر فعالیتهای تحقیقاتی و انتشاراتی مصمم است به منظور نشر آثار فرهنگی و تاریخی با بهره جویی از مجموعه اسناد و مدارک خود دست به انتشار سلسله کتابهایی با عنوان تاریخ معاصر ایران بزند و در این راه به توکل الهی و یارای استادان و محققان و اهل علم امید بسته است.
اسناد کتاب حاضر بیانگر جو محدود و بسته حاکم بر مطبوعات و احزاب دوره رضاشاه است، متعلق به بایگانی وزارت دربار و ریاست وزرای دوره پهلوی اول است. قسمت اول اسناد این کتاب به مطبوعات و قسمت دوم به احزاب اختصاص داده شده است. در قسمت مطبوعات بخش اول اسناد عمدتا شامل مکاتبات مدیران مطبوعات با عبدالحسین تیمورتاش وزیر دربار رضاشاه در خصوص درخواست رفع سانسور یا توقیف از نشریه خود و یا ابراز وفاداری نسبت به دستگاه حاکمه است. بخش دوم مربوط به انتشار روزنامه های پیکار و نهضت در برلن و اقدامات دولت ایران در جلوگیری از انتشار این روزنامه ها و ممانعت از ورود نسخ آن ها به ایران و سایر کشورهاست. قسمت احزاب نیز که بخشی کوچک از اسناد این مجموعه را به خود اختصاص داده، دربرگیرنده اسناد وزارت دربار در فاصله سال های 1304 تا 1311 ه.ش است.