مردم شناسی را رشته ای خوانده اند که موضوع آن مطالعه بشر و کارهای اوست. مردمشناسي از جمله علوم اجتماعي عام است كه به علم مطالعه زندگي انسان در مراحل ابتدائي تعريف شدهاست و جنبههاي گوناگون انسانشناسي و فرهنگشناسي را مورد توجه قرار ميدهد. آنچه مردمشناسي كنوني را از ديدگاههاي كهن جدا ميسازد و ميان اين دو مرز ميكشد، همانا روش تحقيق علمي است. مردمشناسي علم است و از اين رو قادر به تبيين، پيش بيني و كنترل روابط پايدار بين نمودهاي حوزه فرهنگ انساني يا جامعه بشري است. این نوشته مختصر به طور کلی درباره مردم شناسی فرهنگی و برخی اصول عمومی مربوط به رفتار آموخته انسانی در بعد زمانی طولانی و در میان انواع مختلف مردمان است. در این مفهوم مردم شناسی فرهنگی به گسترش افق رشته هایی مانند اقتصاد، سیاست شناسی، جامعه شناسی، فلسفه و ادبیات و روانکاوی که در چهارچوب زمانی و مکانی محدودتری قرار دارند کمک میکند، اما هیچ گاه جانشین آنان نمیشود. افزون بر این واحدهای اجتماعی غالبا کوچک و همژن هستند مردم شناسان فرهنگی می توانند آن جنبه هایی از رفتار انسانی را ببینند و بشناسند که از نظر دانشجویانی که با اجتماع های بزرگتر و پیچیده تر سروکار دارند پنهان می ماند
در نوشتار حاضر نخست ابزار و لوازم توليد و توسعه علمي معرفي ميشود، سپس شيوههاي گفت و گو و ويژگيهاي آن تشريح ميگردد .کتاب با مقالهها و خطابههاي مولف که با موضوعات متفاوت نگاشته شده به پايان ميرسد .عناوين برخي از مقالات و خطابهها بدين قرار است .از آن جمله عبارتاند از" :نبرد با گرسنگي در جستجوي امنيت غذايي"، "انقلاب اسلامي و پژوهشهاي جامعه شناختي درباره آن"، "بانک توسعه اسلامي موقعيت و وظايف آن"، "چگونه شهر آدمي را دگرگونه ميسازد"، "ساخت و ساز مسايل اجتماعي و اجرايي آن"، "معماري و هويت شهري"، "سير و سياحت و سفر "و "شوراهاي شهر و روستا، برنامهها و دل مشغوليها ." همانند دفتر یا جلد اول "یک حرف از هزاران" تحلیل های عنوان شده در این جلد نیز با مباحث جامعه شناسی به ویژه جامعه شناسی آثار تمدنی و فرهنگی نسبتی دارند...
مردمشناسی تنها مطالعه عادات عجیب و غریب قبایل بدوی و کاسه و کوزه شکستههای ایشان نیست؛ مردم شناسی رشته پیچیده و در عین حال بازوی نیرومند علوم اجتماعی است که چون توانسته است از تخصصهای گوناگون برای شناخت جوانب مختلف مسائل اساسی اجتماعی استفاده کند، با گذشت زمان ابزار و مفاهیم علمی آن بهسرعت راه تکامل را پیمودهاند. به طوری که در حال حاضر قابلیت کاربرد مفاهیم و ابزار مردمشناسی در مطالعه کلیت جماعتها و جوامع از دیگر رشتههای علوم اجتماعی بیشتر است. از ویژگیهای این کتاب آن است که نویسنده مفاهیم پایه مردمشناسی را به زبانی ساده و در عین حال دقیق و فشرده بیان میکند.