کتابخانه مجازی ادبیات

محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.

سرزمین کهنسال دلاوران ایران باختری از نظر جغرافیای تاریخی و تاریخ مرموز و ناشناخته است. اگر آنطور که در خارج از ایران محققانی چون هرتسفلد، دمرگان، مینورسکی، رالنسن، سر ارول استین برای بررسی گذشته های این سرزمین کوشیده اند فضلای کشور نیز توجهی ابراز می داشتند. اینک بسیاری از زوایای تاریک تاریخ چند هزارساله میهن ما روشن شده بد. نخستین کتابی که درباره لرستان به چاپ رسید مجموعه ای از غلامرضا خان والی و انیس المسافر نام داشت. کتاب مذکور در بوشهر به چاپ رسیده و مشتمل بر آگاهی هایی در مورد جانوران شکاری و فرمانروایان لر از حسین خان والی تا زمان مولف است، پس از آن باید از جغرافیای نظامی لرستان تالیف سپهبد رزم آرا نام برد که مشتمل بر جغرافیای مناطق با توجه به جنبه نظامی انها و ورود قوای دولتی به لرستان و سرکوبی عشایر این منطقه می باشد. آقایان بهمن کریمی و محمدعلی امام شوشتری نیز چند صفحه ای از کتابهای جغرافیای تاریخی غرب ایران و تاریخ جغرافیایی خوزستان را به لرستان اختصاص داده اند. با این حال تا به امروز کتابی که منحصر به تاریخ یا جغرافیای تاریخی این قسمت از ایران باختری باشد تالیف نشده است.

کتاب حاضر یکی از کتاب های مجموعه چندین جلدی مقالات مجلات هنر و مردم، رودکی و فرهنگ و زندگی است که طی سالهای 1341 تا 1358 منتشر می شده است. مقالات این مجلات در شاخه های مختلف علوم انسانی، از جمله هنر، سیاست، فرهنگ، تاریخ، ادبیات، علوم اجتماعی و .... به صورت موضوعی و در قالب کتاب در اختیار پژوهندگان و علاقمندان به این گونه مباحث قرار گرفته است. هدف از انتشار دوباره این مقالات آشنایی نسل جوان با افکار و نظریات نویسندگان معاصر ایران و جهان در حوزه فرهنگ و هنر است. کتاب شاهنامه خوانی که در دو جلد تدوین شده است، برگرفته از مقالات ماهنامه هنر و مردم است. هدف از گردآوری این مجموعه بررسی شاهنامه، شاهنامه خوانی و نقالی از دید مردم شناسی و مطالعه تطبیقی است. در این اثر جو سیاسی، اجتماعی ایران هنگام ظهور فردوسی و خلق شاهنامه ارائه شده است و به عناصری چون صید و آداب آن، پوشاک و ابزار رزم، نیش و نوش و عشق در شاهنامه پرداخته شده است.

محمدعلی اسلامی ندوشن در مورد کتاب ماجرای پایان ناپذیر حافظ می گوید: ".... در میان همه کتابهای نظم و نثر فارسی دری تنها دو کتاب مجموعیت روح ایرانی را در خود بازمیتاباند، یکی شاهنامه و دیگری دیوان حافظ. میان این دو کتاب با همه فاصله زمانی و موضوعی، وجه تشابهی دیده می شود، و از سوی دیگر تباین بزرگی بدین معنا که شاهنامه سرگذشت قوم ایرانی در دوران سرزندگی، بالندگی و سرفرازیش است، در حالی که حافظ او را در دوران پرشکستگیش می سراید. و چون دیوان بیانگر حال و روز ایرانی است طی این ششصد سال بیش از هر کتاب دیگر مورد التجا و مراجعه بوده است. ایرانی، از شاهنامه و دیوان یکی را به دست و یکی را به دست دیگر داشته و با همه فرسودگی از هر دو تسلا و نیرو می گرفته است...."