نگارنده این کتاب عزیزالله مصباح ولد مرحوم آقا میرزا محمدعلی خان مستوفی است و درباره موضوع کتاب در مقدمه میگوید: "موضوع و مرسل الیه مراسلات مندرجه در این اوراق تصوری و فرضی است که نگارنده به نیت آنکه بقدر مایه تمکن خدمتی به عالم معارف تقدیم کرده باشد آن را به طور خصوص جهت تدوین این کتاب انشاء و تصنیف نموده و امیدوار چنان است که ارباب فضل و کمال نظر به معاذیری که قبلا معروض داشت تز مهائب و شوائب آن چشم پوشند و این خدمت نالایق محقر را بعز قبول فائز و مفتخر فرمایند"
نوشتار حاضر شامل یادداشتهایی است دربارهی مرتضی کیوان یکی از اعضای حزب توده که به انضمام نامههای وی به "هم. ف. فرزانه" به چاپ رسیده است. گفتنی است وی بین سالهای "33 - 1300 ش" زیست. دورهی زندگی او در مرحلهی گذار از سنت به مدرنیته که از لحاظ ساختار حکومتی با تغییر نظام سلطنت از قاجاریه به پهلوی، تغییر ساختار حقوقی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی همراه است. نیز تحول ادبیات در دورهی حیات مرتضی کیوان با رویگردانی از ساختی کلاسیک به ساختی نوین در شعر و داستان روبهرو بوده است. او در سن شانزدهسالگی با تشکیلات حزب توده آشنا میشود و در سال 1324 رسما به عضویت این سازمان در میآید و سرانجام در 27 مهرماه 1332 اعدام میشود.
این دفتر تنها سه شعر بلند را در بردارد و به ترتیب به تاریخهای شهریور 1343 و تیرماه 1349 و آذر 1357 سروده شده است. در فاصله زمانی چهارده ساله میان شعر نخستین و آخرین این دفتر، بر سر تاریخ و خلق میهن ما، ماجراها رفته است تا آنجا که در حوزه شناخت اجتماعی و شعور شعری این سراینده می بوده در دیگر آثارش هم نیز بازتابها یافته و در جاهای خود آمده است. این شعرها در زمان سرایش، شبنامه وار در ایران منتشر شده و سپس در خارج کشور در مقدمه های جلدهای اول و دوم کتاب زندگینامه امام خمینی به چاپ رسیده است. این شعرها به عنوان نامه و گزارش احوال کشور خطاب به سمبل این معنوین مبارز امام خمینی سروده شده و در تاریخهای سروده شدن به محضر ایشان فرستاده و پاسخ یافته است.