تفسیر سورآبادی با تشکر از خداوند و نعمت پیامبر شروع می شود و سپس در مقدمه اش علت نگارش تفسیر به زبان فارسی را شرح می دهد و اینکه به کدامیک از روایان اعتماد دارد. مفسر در تفسیر هر سوره ابتدا عنوان، تعاد ایات و کلمات و حروف و محل نزول و فضیلت قرائت آن را بیان میکند. همچنین در تفسیرش اخبار، روایات، اقوال مفسران و روایان اشعار و قصص قرانی را به مناسبت ذکر میکند. بررسی آماری شیوه نوشتن پیشینیان که برای پیجویی دگرگونیهای آوایی و املایی یکی از پژوهشهای زبانشناسی تاریخی است، در تحلیل نظام کنونی خط فارسی و دستیابی به قوانین چیره بر آن نیز کاری است بایسته. زیرا توجیه دگرگونیهایی که بیش از هزار سال در قلمرو املای فارسی روی داده و نگرش به نقشهایی که قلم صدها نویسنده یا رونویسگر به سینه سپید کاغذ سپرده است ما را به راهی رهنمون میشود که بتوانیم با آگاهی ژرف و بینشی استوار بر پژوهش در شیوههای گوناگون گذشته برای برگزیدن روش منطقی املای کنونی فارسی هوشمندانه گام برداریم. در این کتاب ویژگیهای املایی دستنویسی از تفسیر سورآبادی بررسی شده است. این تفسیر با دربرداشتن برخی از ویژگیهای املایی سده های گذشته و همچنین نکتههای بسیار جالبی که تنها با پژوهشهای استقرائی و آماری دقیق آشکار میشود، نهتنها از همه نوشتههای منسوب به آن زمان متمایز میگردد بلکه از دیدگاه شیوه ویژهای که نویسنده ی آن به کار برده است شاید دشوار بتوان از دستنویسهای نوشته شده در سدههای بعد نیز نمونهای به دست داد که سبک املای آن با این تفسیر همانند باشد.
سلیم نیساری در مقدمه کتاب در مورد دلیل گردآوری این مطالب می گوید: وقتی که چاپ کتاب "درس انشای فارسی" را آغاز می کردم به فکرم رسید که دفتری از بهترین نوشته های دانش آموزان کشور نیز تهیه و منتشر کنم. برای اینکه مقایسه ای بین نوشته ها به عمل آید و در ضمن تنوعی هم بین آنها موجود باشد و ذوق و سلیقه و طرز فکر هر دانش آموز نیز معلوم گردد عنوان "در برابر...؟" انتخاب گردید و به اطلاع دبیران محترم انشاء رسید تا نوشتن این موضوع را به دانش آموزان خود تکلیف بدهند و بهتریم نوشته ها را برای چاپ ارسال فرمایند.
نثر در لغت به معنی پراکندن است و در عرف ادیبان به معنی عام کلمه سخنی است که به بند وزن و قافیه نیاید مانند سخنانی که مردم در گفتگو های عادی خود به کار می برند و با آن کتاب و نامه می نویسند. این گونه سخن در صورتی ارزش هنری دارد که از سطح معمولی و عامیانه بالاتر و دارای فصاحت و بلاغت باشد. پس نثر به معنی خاص (نثری که ارزش ادبی و هنری دارد)سخنی سنجیده و زیبا و غیرمنظوم است. نثر یا ساده است و در آن صنعتی دیده نمی شود و یا به صنایع بدیعی آراسته است. در صورت اول نثر را مرسل و در صورت دوم مصنوع می گویند. در ادبیات امروز نثر هر قدر ساده و شیرین و زیبا باشد ارزش هنری بیشتری دارد. نثرهای ادبی سنگین و عالی ادبیات فارسی در گذشته گلستان سعدی و کلیله و دمنه و نظایر آنها بوده است و امروز گرچه ما نمونه ای عالی مانند گذشته نداریم ولی در میان استادات و نویسندگان هستند کسانیکه نثر ساده و زیبا دارند...