کتابخانه مجازی ادبیات

مولف کتاب در مورد موضوع کتاب می گوید: "... شرح غزلها بیشتر بر روش شرح تطبیقی استوار است که در ایران تقریبا بدیع و کم سابقه است. یعنی سعی نگارنده بر این است که بتوانم شرحی تطبیقی با عنایت به هر سه زبان اصلی عالم اسلام عربی و ترکی و فارسی بنگارم ...

این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.

احمد گلچین معانی در مقدمه کتاب در مورد علت نگارش کتاب می گوید: مجموعه مضامین مشترک چنانکه از نام آن پیداست، مشتمل است بر اشعار مشترک المضمون یا قریب المضمون از سخنوران ادوار مختلف که نگارنده به مرور زمان جمع آوری کرده ام، بدین طریق که هرگاه در حین مطالعه آثار یک شاعر به تعبیر یا مضمونی برخورده ام که آشنا به نظرم آمده و مشابه آن را از شاعر دیگری سراغ داشته ام، هر دو را بر پاره کاغذی نگاشته و نگاه داشته ام و چون یادداشتها زیاد شد به فکر چاپ آن افتادم

صائب تبریزی متولد سال هزار هجری از شاگردان مولانا محمد نواب بوده است. در زمان شاه عباس و در دوران صفویه زندگی می‌کرده و از تبریز به اصفهان و مشهد، قم، قزوین، اردبیل و ... سفرهایی داشته است. سبک شعرهای او هندی یا اصفهانی بوده است. در زمان حیات، اشعارش فراگیر بوده به گونه‌ای که پادشاهان هند دیوانش را از پادشاهان ایران درخواست می‌کردند. در این کتاب لغات، ترکیبات و اصطلاحات اشعار «صائب تبریزی» به ترتیب هجایی جمع‌آوری شده است. همراه هر لغت، ترکیب یا اصطلاح، نمونه‌هایی از شعر صائب به عنوان شاهد ارائه گردیده است. این فرهنگ شامل مجموعه لغات، ترکیبات، اصطلاحات و کفایاتی است که به ترتیب هجایی جمع‌آوری شده و به عنوان استشهاد در ذیل هر لغت یا ترکیب یک یا چند بیت از اشعار ارائه گردیده است.