کتابخانه مجازی ادبیات

رساله محاکمه انسان و حیوان آگاهی های جانورشناسی اخوان الصفا و انتقاداتی را که بر زندگی و تمدن بشری و نظام اجتماعی داشته اند از زبان حیوانات و نیز از زبان جنیان مطرح می‌سازد و سرانجام عقیده نویسندگان را در موضوع برتری انسان نسبت به حیوانات دیگر و دلایل و تفسیر آیه‌ی "ولقد کرمنا بنی آدم" را بیان می کند و مناظره یا محاکمه‌ای است میان انسان و حیوان که داور و اداره کننده مناظره در این میان پادشاه و حکمای جنیان‌اند. گفتار آدمیان در جای جای رساله نسبتا متضمن انتقاد و ایراد از آدمیان است نسبتا به تفصیل بیان شده است.

مقصود نویسنده در این کتاب، روشن کردن اصول جهان‌شناسی اسلامی و تشریح زمینه کلی علوم طبیعی و روش تحقیقی در این علوم بین دانشمندان اسلامی است و به این دلیل به پژوهش در چگونگی پیدایش روابط تاریخی در ادوار مختلف بسنده نشده است. بنابراین هدف اصلی نویسنده توجه به نفس علوم طبیعی و جهان‌شناسی بین مسلمین است و کوشش او در این رساله مشاهده عالم است از دریچه مروجین و بانیان این علوم در دوران‌های گذشته، نه تجزیه و تحلیل تفکرات آنان با توسل به تصورات و مفاهیمی که از افق عالم قدما دور و به طریق تفکر آنان نامأنوس است. در بخش اول درباره اخوان الصفا و دیدگاه‌های آنان درباره اصول جهان‌شناسی سخن گفته شده و سپس در دو بخش دیگر به بررسی بیرونی و ابن سینا پرداخته شده است.

در این داستان دو تن از بزرگترین پهلوانان ایران با یکدیگر روبرو می شوند. رستم جامع خصائل پهلوانی یعنی مردانگی و آزادگی و شجاعت و شاه دوستی، و کسی است که برای ایران همه مصائب را تحمل کرد و آنرا از مخاطرات عظیم نجات بخشید و عمر خود را در حفظ تاج و تخت کیان گذاشت. اسفندیار پهلوانی است که بدعای زرتشت رویین تن شده و حربه ها بر تن او کارگر نیست. وی می‌خواهد بفرمان پدر و برای رسیدن بتاج و تخت شاهی بندبر پای رستم نهد و اگرچه منکر خدمات رستم نیست ولی سرپیچی از حکم پادشاه را نیز خلاف دین و آیین میداند و رستم را به اطاعت حکم پادشاه می خواند؛ و رستم اگرچه جنگ با یکی از افراد کیانی را گناهی نابخشودنی میشمارد لیکن از تحمل عار نیز گریزان است و همین دو اصل و همچنین مواجهه با مردی رویین تن که زخم سلاح را در او اثری نباشد سبب دشواری بزرگی برای رستم است تا بحدی که بچاره گری و توسل او بسیمرغ منجر می‌گردد

کتاب دلیران جانباز نوشته ذبیح الله صفا می باشد. در نوشته ی فوق جنبش‌هاي ايرانيان و سرنوشت رهبران قيام‌ها و حاکمان و سلطانهای حافظ ايران بعد از گسترش اسلام داخل ايران مورد تحقیق قرار گرفته است. مباحث اثر در سه قسمت تدوین گشته است. قسمت نخست با عنوان نهضت‌های ملي ايرانيان مطالعه‌اي می باشد اجمالي درمورد نهضت‌هاي ايرانيان پس از حمله اعراب برای بازیافتن مقام از دست رفته تاریخی خود. در قسمت دوم ذيل عنوان قهرمانان استقلال ايران از سرنوشت ايرانياني صحبت به ميان آمده كه از اوايل قرن دوم تا بخشی از قرن چهارم هجري برای رها شدن و استقلال ايران از سلطه خلفا دست به قيام زدند. در قسمت سوم با زیر عنوان نگهبانان ایران از مقالات سرگذشت مدافعان ایران که بعد از حمله مغول در برابر دشمنان قدعلم کرده بودند شرح داده شده است