کتابخانه مجازی ادبیات

فصل اول این کتاب، شامل دو غزل و یک مثنویست و چند شعری که تقریبا بهترین کارهای او در دوره های پس از دوره نخستین است که میشود به آن ها دوره های سرگردانی گفت. و آغازی برای ادوار بعد. و به همین لحاظ هریک از آنها حاصل یک دوره خاص شعری. هشتمین شعر این فصل از لحاظی برگزیده ایست از دوره سرگرمی با شعر آزاد و نهمین شعر، در بحبوحه بیگانگی و یگانگی با مردان و زنان خانه ای که از در و دیوار آن بوی نماز برمیخاست و گویی برگرد مرگ می گردید و لاله عباسی هایی که پیر میشدند و جوان می شدند و روزمرگ آنان را می شمردند. و شعرهای دیگر این فصل هر یک نمونه ای از دوره هایی کوتاه چند ماهه و سریع که شاید در هریک از آن دوره ها بیش از سه چهار شعر نوشته نشده است. فصل دوم شامل شعرهایی که بیشتر قطعه های کوتاهی است از دوره ای که می توان به ان نام "دوره تماشا" داد. نگاههایی گذرا و تصویرهایی شتاب آمیز: دریای توفانی، چراغهای رنگی، زنی با وحشت باد، وزنی که می رقصد. و در کنار باغ غروب نشستن و کلاغان بازگردانده را نگریستن. دوره ای با حدود بیست شعر که از میان آنها، سرانجام به همین هفت شعر اکتفا شد. فصل سوم شامل شعرهایی که در دوره ای بسیار آموزنده و سرشار به مرحله نوشتن رسید. دوره ای که نحوه نطفه بستن و شکل گرفتن شعر و رسیدن به امکانات دیگر "اگر چه ناقص" او را بیش از پیش به کار خویش دلبسته داشت. در همین دوره بود که کلمات اندک اندک با او مهربان شدند و در عین مهربانی، خشن تر و زبرتر. و همین مهربانی بود که آنها را در شعر راه داد. و نیز در همین دوره بود که با بازگشتی به تاریخ دور و نزدیک و مردانی و حوادثی که در فضای مبهم شعر او چهره نمودند. به مرحله لمس آن کلمات رسید و بخصوص از نظر مکالمات شعری و خط داستانی شعر تجربیاتی فراوان کسب کرد. فصل چهارم شامل دوره ای که دید او را نسبت به شعر به گونه ای محسوس تر از دوره قبل تغییر داد. و در برخی ازشعرها کم و بیش شبحی از فرمی را که بسیار دنبال آن گشته بود دید. اما در دنیاهایی مختلف و با حالاتی متفاوت: اندیشیدن به مفهوم زمان، و ساعتی که به اقتضا در پهنه کویر می ایستد سفری به روستا و آسیابی که خاکستر می شود، حرکتی در غرفه ها و خورندگان و نوشندگانی که به جبر مرگ تن در می دهند و شبها و روزهای مستی و خستگی و تحیر بازیچگان و تمسخر بازیگران. و همه اینها در قالب هایی که از دوره فصل سوم پیش بینی شده بود و اینکه تا یافتن راهی پیشرفته تر تنها راه ادامه کار اوست...

ترجمه دعای کمیل در سیاق نثر-دررشته نظم از نصیرالدین امیرصادقی در سال 1373 انجام شده است.

جناب آقای پرفسور محمد ولی‌الحق انصاری، استاد بازنشسته فارسی دانشگاه لکهنو، یکی از شعرای معروف اردو زبان است که هم بفارسی شعر سروده و انتخابی از شعر فارسی خود را بنام «شعله ادراک» بچاپ رسانده است. استاد انصاری غالباً تنها شاعر فارسی زبان عصر ما در هند است که شعرهایش مرتب در مجله‌های مختلف بچاپ می‌رسد و انتخاب شعر فارسی او مورد توجه فارسی دوستان هندی و ایرانی قرار گرفته است. استاد انصاری تاریخچه‌های وفات بیشتر شعرا و دانشمندان ایرانی و هندی را ساخته است که بعضی از آنها نظر به اهمیت تاریخی و فنی در اینجا چاپ می‌گردد.

سیدی محمد حسین ملقب به جمال الدین در سال 939 ق در شیراز به دنیا آمد و در سال 992 به هندوستان عزیمت کرد. عرفی با اینکه در جوانی از دنیا رفته اما اشعار زیادی به جا مانده است. او در زمان حیات نیز شهرت داشته و اشعار وی بر سر زبانها جاری بوده است. او را یکی از پایه گذاران سبک هندی دانسته اند. از شعر او،‌ این نکته فهمیده می شود که در اواخر عمر دفتر 6000 بیتی او به سرقت رفته و وی پس از چندی خاموشی بار دیگر اشعاری را سروده است. کلیات اشعار این شاعر نامی، بعد از درگذشتش توسط معاصران جمع آوری شده که با توجه به استقبال و کاربرد فراوان شعر او در نزد مردم، کار دشواری بوده است. محمد قاسم سراجا دیوان او را در سال 1033 ق به دستور خانخانان عبدالرحیم، گردآوری کرده وآن را 15000 بیت شمرده است. ناظم تبریزی دیگر معاصر عرفی نیز ابیات او را 14000بیت دانسته که گویی آن را از روی نسخه سراجا تدوین نموده است. محمد ولی الحق انصاری مصحح این دیوان نیز اشعار غیر معروف و نامه های او را از 60 جنگ و بیاض جمع آوری کرده است. همچنین در تصحیح این کتاب از 38 نسخه معتبر هند،‌ایران، ترکیه و دیگر نقاط استفاده شده است.