کتابخانه مجازی ادبیات

ترجمه حاضر شرحی است از "احمد بشیردار "به زبان انگلیسی بر مثنوی "گلشن راز جدید "سروده "اقبال لاهوری "که همراه با مثنوی دیگری از او به نام "بندگی‌نامه "در یک مجلد انتشار یافته است .اقبال در این مثنوی برخلاف "گلشن راز "سروده "شیخ محمود شبستری "در برابر تقدیر و سرنوشت بی‌ترحم، به فلسفه رضا و تسلیم تن در نمی‌دهد، بلکه با طرح و دفاع از نظریه "خودی"، یعنی هسته مرکزی اراده پر قدرت انسان، نه تنها از جهان ماده و محسوسات به زوایای تاریک روح نمی‌خزد، بلکه فعالانه در جریان زمان غوطه می‌خورد تا مسیر آن را به سوی نیازهای بشری باز گرداند .مثنوی "بندگی‌نامه "نیز تعبیری است از وضع جامعه مسلمانان که تحت انقیاد سیاسی و فرهنگی امپریالیسم غرب قرار گرفته‌اند .اقبال در این مثنوی، زبانی گزنده دارد .

بحث آغازین کتاب درباره "عشق "است که از آن به مثابه موهبت الهی و دست مایه عرفان یاد شده است .در پی آن، دیدگاه‌های فلاسفه یونان کهن، نیز روان شناسان و عارفان نام‌آور پس از اسلام همچون حلاج، بایزید، احمد غزالی، و عین القضات در خصوص عشق تحلیل می‌شود .مبحث بعدی کتاب درباره شناخت منابع شرقی و غربی عرفان است و از این رهگذر، مسیر آن از بودا و زردتشت تا افلاطون و پلوتن و حکمای اسکندریه، همچنین عرفان یهودی و مسیحی و ماندایی به تفصیل پی گرفته شده است .در بخش مربوط به "تصوف اسلامی "شکل‌گیری آن در قرن دوم هجری شرح و تحلیل شده افزون بر آن، فرق میان عرفان و تصوف، سیر تصوف از آن هنگام تا قرن نهم هجری (دوران کمال رواح آن) باز نموده شده و از بزرگان و مشایخ این قرون به اختصار سخن رفته است .بخش دوم کتاب (جلوه‌های عشق و عرفان در شعر فارسی) اشارتی است به زندگی شاعران عارف که با نمونه‌هایی چند از سروده‌های آنان فراهم می‌آید .