کتابخانه مجازی ادبیات

درباره آداب نامه‌نویسی پادشاهان صفوی منبعی بسیار مهم در دست است و آن بیاضی معتبر مشتمل بر منشئات دوره صفویه است، اکه اکنون در کتابخانه مجلس شورای اسلامی محفوظ است و سال‌ها پیش به صورت نسخه‌برگردان در فرهنگ ایران زمین چاپ شده است. در این بیاض245 نامه از پادشاهان صفوی، شامل مکتوبات، ملفوظات، مناشیر و احکام به سلاطین هندوستان و روم (عثمانی)، خانات ترکستان، ریم‌پاپا و پادشاهان کشورهای اروپایی به طور مفصل یا مجمل ثبت شده است و برای 163 سند معرفی و توصیف ظاهری متضمن نوع و اندازه کاغذ و نوشته‌ها، آرایه‌ها، اسلوب کتابت، جای مهر، نوع تاکردن سند، نوع لفافه، محفظه، شکل لاک‌گیری و طریقه فرستادن نامه به دوردست وجود دارد. در این فهرست گونه ابتدا فهرست کامل مندرجات این بیاض آورده شده، سپس متن مشخصات صوری تعدادی از نامه‌ها که در این بیاض آمده به صورت تقطیع مطالب و شماره‌گذاری، به نحوی که هر شماره‌گویای یکی از کیفیات و مشخصات ظاهری نامه باشد، ارائه گردیده است. همچنین فهرستی از 176 نامه تاریخ‌دار مندرج در این بیاض تنظیم شده که سال‌های 997 تا 1130 ق را در بر می‌گیرد. در پایان نیز فهرستی از اصطلاحات، اشخاص، گروه‌ها، القاب، مناصب، جای‌ها و مکان‌های دیوانی، سجع مهرها و غیره به کار رفته در ثبت مشخصات نامه در این بیاض ارائه شده است.

کتاب، سنت، اجماع و عقل، منابع فقه هستند که فقها و اصوليين حجيت آنها را مسلم دانسته و بدون هيچ گونه اختلاف نظري، احکام شرعي فرعي را با استناد به آنها استنباط مي‌کنند. ولي در قرن يازدهم هجري گروهي بنام اخباريين حجيت ظواهر قرآن را مشروط دانسته و حجيت اجماع و عقل را نپذيرفتند. اصوليين نظريه اين گروه را مردود دانسته و با دليل و برهان، حجيت چهار منبع ياد شده را ثابت مي‌کنند. از طرفي، اصوليين در مقابل افرادي که «سنت» را اختصاص به سنت پيامبر (ص) مي‌دانند با تکيه بر ادله نقلي و عقلي «سنت» را تعميم داده و شامل سنت نبوي و ائمه هر دو مي‌دانند.