شنیدن وقایع تاریخی و خواندن کتاب های تاریخی جذابیت های زیادی دارد. مخاطب این آثار با تصور آنچه در گذشته اتفاق افتاده خود را در بطن تاریخ می انگارد. تاریخ درس عبرتی برای آیندگان است و چه زیباست که این آموزه ها را با طنز یاد بگیریم. کتاب کشور گشایان قاجار یکی از بهترین نمونه های طنز تاریخی است که به قلم توانای ایرج بقایی کرمانی به تحریر درآمده است. نویسنده در این کتاب با لحنی شیرین و طنزگونه رخدادهای مهم تاریخی را به مخاطب نشان می دهد.
اسپاروی به تصور اینکه یکی از شاگردان مستعدش ممکن است روزی به مقام های عالی سیاسی در ایران دست باید از همان ابتدا به پرورش استعداد او در راستای منافع کشور خود میپردازد و سعی میکند به او بقبولاند که خیر و صلاح جهان به خیر و سعادت نژاد آنگلو ساکسن بستگی دارد. مؤلف از رسم “مداخل” در ایران، این عرف ناشایست عصر بی خبری به وضوح و اجمال سخن میگوید و زنجیره آن را از شاه تا رعیت بازگو میکند و وضع فروش مشاغل مهم دولتی را یکی از عوامل خرابی ملک و ملت میشمارد. اسپاروی از مشهوراتی که دیگر سیاحان شرح دادهاند، دوری گزیده و آنچه بیان نموده تا حد زیاد بدیع و تازه است. او تنها به شرح وقایع بسنده نمیکند بلکه با ایجاز پر معنی به تحلیل رویدادها میپردازد و برخلاف بعضی از سیاحان به تحسین شیوه زندگی و مشی زن ایرانی میپردازد و او را محور زندگی خانواده میداند که تنها امید و آرزوی خود را در خوشبختی خانوادهاش جستجو میکند. نقش چادر را در زندگی اجتماعی زن ایرانی واجد اهمیت بسیار دانسته و آن را ته بند اسارت، بلکه نشان آزادی و مجوزی برای ورود او و شرکت او در فعالیتهای اجتماعی میشمارد و به ذکر مثالهای چندی از شرکت زنان در اعتراض های اجتماعی میپردازد و از این طریق به تحسین زیبایی طبیعی فوق العاده زن ایرانی مینشیند.
موضوع کتاب داستانهای تاریخی وقایع برجسته باستان شکوفان ایران، پیش از دوران هخامنشی تا آخر دوران ساسانی و گردآورنده کتاب حسین جودت است که در سال 1353 توسط چاپ درخشان منتشر شده است.