فرهنگ حاضر نگرشی است به فرهنگ واژگان گویش ((دهلرانی)) که بخشی از گویش ((ایلامی)) به شمار میرود و به دو گویش کردی و لری تقسیم میشود .در این مجموعه نویسنده سعی نموده ارتباط بین واژههای گویش دهلرانی را با واژگان اوستایی و پهلوی بیان نماید; همچنین در این مجموعه بررسی زبان شناختی و ریشهیابی برخی واژهها با سرچشمه اصلی آن مطمح نظر است .در این فرهنگ، واژگان کردی با واژک ((ک)) نشانهگذاری شده اند و واژههای بدون نشانه میان دو گویش کردی و لری مشترک هستند. (واژگان این مجموعه به 23حرف محدود گشتهاند، زیرا حروفی که صدای مشترک دارند ذیل یک گروه آمدهاند)
موضوع کتاب سراج اللغه، اشعار فارسی و عربی مربوط به لغات قرآن یا به نظم درآوردن لغات قرآن کریم است که توسط سیدمحمدتقی مدنی اصفهانی چهارسوقی تالیف شده است
در کتاب درآمدی بر دایره المعارف علوم اجتماعی دكتر ساروخاني از استادان قديمي دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران، متخصص در جامعه شناسي خانواده و ارتباطات جمعي است و اين امر در توصيف او در واژه هاي مربوط به اين دو رشته مشهود است. دكتر ساروخاني در دايرة المعارف علوم اجتماعي علاوه بر معاني واژه ها، توصيف دقيق و مبسوطي از هر واژه را با ذكر مسائل جانبي و گاه نظر يات مربوط به واژه ها را آورده است و از اين طريق فرهنگ واژگان را به يك دايرة المعارف تبديل كرده است.
داستانهای اساطیری ایران باستان که در شاهنامه فردوسی نمود یافتهاند، در این میان داستان اسطورهای فریدون و ضحاک، جایگاه ویژهای به خود اختصاص داده است و قهرمان ملی آن، کاوه آهنگر، چهره بینظیری دارد. چهره کاوه آهنگر و پیشبند چرمین وی، بیانگر جنبش و عصیان مردمی است که پادشاهی قدرتمند و هزارساله را بر خاک مذلت و تباهی مینشانند. ضحاک آن پتیاره شهرآشوب با بوسیدن اهریمن دژآیین بر شانههایش، دو مار رازناک از آنها میروید؛ مارانی که آرامش آنها، مغز جوانان یا به دیگر سخن، کشتن اندیشهها و نیروهای کارآمد جامعه است که در بیداد او گرفتار آمدهاند.