کتاب حاضر نتیجه کوشش مولف برای کمک به کسانی است که در متون ادبی و تاریخی به القاب و اوصاف نقاطی از عالم برمی خورند و مایلند با صرف کمترین وقت جواب خود را بیابند. مطالب این کتاب از کتب ادبی، تاریخی، سفرنامه ها و در پاره ای موارد کتاب های تفسیر برداشته شده است. بطور کلی القاب شهرها از دو گونه بیرون نیست: یا القابی است که به مناطق متعدد در زمان های گوناگون داده اند، از قبیل دارالسلطنه و دارالملک – که محل جلوس شاهان و امیران بوده و اختصاصی به شرق یا غرب عالم ندارد – و یا القاب و عناوینی است که به یک یا چند شهر خاص داده اند مانند: دارالعلم، دارالعباده، دارالحرب...
تاریخ علوم اسلامی تقريرات استاد جلالالدین همایی است در درس تاريخ علوم اسلامى كه توسط خود استاد تنظيم شده است. كتاب تتبعى است در تاريخ علوم اسلامى، و مخصوصا بررسى تأثير ايراني اندر ايجاد نهضت علمى عصر عباسى، همراه با معرفى گروهى از علما و دانشمندان ايرانى كه «مؤلفات آنها در انواع فنون عقلى و نقلى، سرمايۀ معارف اسلامى و پايۀ فرهنگ و ثقافت بشرى اعم از ملل و دول خاورى و باخترى بوده است».عناوين برخى ازمهمترين موضوعات كتاب به اين شرح است: فنون نقلى اسلامى، قرآن و حديث، سرچشمۀ علوم عقلى اسلامى، اولين ترجمه در اسلام، مراكز علوم عقلى در ايران و روم، نمونۀ مدارس ايران قبل از بنياد نظاميه، شش ناحيۀ حوزۀ علمى، مدارس اسلامى،تاريخ علم نجوم و هيئت، تقسيمبندى علوم به طريقۀ علما و فلاسفه، فهرست اسامى دانشمندان ايرانى كه در هررشته از علوم و فنون اسلامى صاحب تأليف عمده و اساسى بودهاند، ادبا و مترسلان، رياضيات و هيئت، و ارتباط ايرانيان با علوم جديد فرنگى. كتاب فهرست اعلام، شامل نام كسان و كتابها و جايها دارد.
این رساله از بهترین مظاهر کوشش ثمربخش یونسکو است. این کتاب صورت مجلس مذاکرات و مباحثات ورزیده ترین معلمان جغرافیای همه عالم است. نویسندگان کتاب به مجموع این جلسات با کمال تواضع نام "استاژ" یعنی دوره کارآموزی داده اند ولی میدانیم که بزرگترین و مهمترین معلمان که غالبا استادان دانشگاه و بازرسان فنی و مربیان این دوره استاژ را بوجود آورده اند. نویسندگان کوشیده اند که تعلیم جغرافیا را منطبق سازند به نوترین روش های آموزش که آن را روش علمی نام نهاده اند...
این کتاب در چهار بخش به این ترتیب گردآوری شده است: در پیرامون هنر شاعری و دگرگونی شعر در ایران، علم عروض، قافیه، و بدیع. این کتاب با این وجود که دربرگیرنده کلیه نکات عروض و بدیع و قافیه است، به طور انحصاری در پیرامون اشعار پارسی بحث نموده و از ایراد مباحث غیرضروری صرفنظر گردیده است. همچنین از نظر روشنشدن بیشتر اوزان اشعار، در بخش دوم این کتاب متجاوز از دویست بیت از آثار شعرای مختلف آمده تا به فهم مطالب کمک بیشتری شود.