میرزا عبدالله در مقدمه کتاب، درباره انگیزه تالیف آن سخن گفته است. وی به مناسبت جشن نهم ربیع و فلسفه وجودی آن صحبت شده است. هرکسی مطلبی گفته و افندی نیز مطالبی اظهار کرده است. در این وقت شاه از وی خواسته است تا در این زمینه، کتاب ویژه ای بنگارد. وی نیز مدتی وقت صرف کرده و عاقبت این کتاب را به جهت شاه تالیف کرده و نام آن را نیز تحفه فیروزیه شجاعیه به جهت سده سنیه سلطان حسینیه گذاشته است. در واقع موضوع کتاب، در اطراف شخصیت فردی ایرانی با نام فیروز و مکنی به ابولولو است که طی جنگهای اعراب و ایران به اسارت درآمده و به نوعی در اختیار مغیره بن شعبه قرار گرفته است. وی به دلیل تخصص فنی خود، به خواهش مغیره و به رغم انکار خلیفه دوم که بردگان ایرانی را به ایران راه نمی داد، به مدینه راه یافت. بر اساس نقل تمامی متونی که شرح برخورد وی با خلیفه را آورده اند، او نسبت به پولی که مغیره از او می گرفت، اعتراض داشت و اعتراض خود را به خلیفه نیز منعکس کرد. خلیفه مبلغ مذکور را زیاد ندانست و اعتراض او را رد کرد. چند روز بعد فیروز در مسجد به خلیفه حمله و او را مجروح کرد که منجر به مرگ خلیفه شد. به دنبال آن، عبیدالله فرزند عمر، سه نفر از جمله همسر فیروز و نیز هرمزان فرمانده ایرانی اسیر شده که به مدینه آورده شد و در آنجا مسلمان گردید، به قتل رساند و عثمان نیز او را قصاص نکرد که سخن مورد اعتراض امام علی (ع) قرار گرفت...
ایرانیان در گستره فرهنگ و دانش، سابقه ای طولانی دارند. آنان با تلاش های خستگی ناپذیر، گذشته درخشانی را آفریدند و در فرهنگ انسانی، نقش عمده ای ایفا کردند. وزش نسیم آزادی بخش اسلام بر ایران و تلاقی دو فرهنگ ایرانی و اسلامی مناسبات دین و فرهنگ را به همراه داشت و ثمرات میمون و مبارکی برای بشر به بار آورد. این فرهنگ ایرانی-اسلامی پویا، غنی و گسترده بود، به طوری که مرزهای جغرافیایی را درنوردیدند و در شمال آفریقا هند و حتی اروپا راه یافت. بررسی این مناسبات و چگونگی خدمات متقابل ایران و اسلام ازبایسته های پژوهشی روزگار ماست. از همین رو دبیرخانه "دین پژوهان" با دعوت از متفکران و اندیشوران، غوررسی در این موضوع را وجه همت خویش قرار داد و در سلسله مقاله هایی که اینک پیش روی شماست زوایای این مهم را کاوید...
از آنجا که در دانشگاه پهلوی از بدو تاسیس به کیفیت بیشتر از کمیت توجه شده است طبعا برنامه های تحقیقاتی در این دانشگاه از موقعیت و مقام ممتازی برخوردار بوده است و اعضاء آموزشی دانشگاه با درک این واقعیت، به انتشار تحقیقاتی ارزنده در نشریات ایرانی و خارجی مبادرت ورزیده اند که از سال گذشته در اولین مجموعه "گزارش پژوهشهای اعضاء آموزشی دانشگاه پهلوی" منتشر گردید. و اکنون نیز این مجموعه که منعکس کننده کوششهای انتشاراتی اعضا آموزشی دانشگاه پهلوی در سال تحصیلی 52-53 می باشد.