کتابخانه مجازی ادبیات

مقالاتی که در این کتاب جمع شده مجموع 29 مقاله است که عمدتا جانمایه مدیریتی دارند. گاه مدیریت به معنای اخص در آن مطرح شده و گاه حاوی پیامهای مدیریتی درباره تدوین کتاب و یا تنظیم کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی است و یا به نوعی گزارش از تلاش های سازمان با مراکز و کتابخانه هایی دارد که نقش مدیریت در نحوه ارائه خدمات انها بارز و آشکار است و عمدتا بیانگر نوع نگرش نویسنده به کتاب و کتابخانه است.

ایرج افشار در مقدمه درباره جلد ششم کتاب فهرست مقالات فارسی می گوید: ششمین جلد فهرست مقالات فارسی حاوی مشخصات 13959 مقاله و گفتار و متن که میان سال های 1371 تا پایان 1376 ه.ش در نشریات ادواری و مجموعه های چاپ ایران و انیران چاپ شده است تقدیم و اوراق این دفتر بسته می شود. ادامه آن از سوی من دنبال نشده است و هرکس دلسوزی کند و به ادامه این کار بپردازد پژوهندگان را یاوری خواهد کرد. شمار مقالات معرفی شده در این 6 جلد جمعا به 54297 مقاله و نوشته رسیده است.

این کتاب با همکاری چند نفر از شیفتگان خدمات مفید به آثار ارزنده گذشتگان حاصل آمده است، دانشمند گرامی آقای ایرج افشار در آذرماه 1349 وجود تالیف پایان نیافته کتاب را که بوسیله شادروان دکتر مهدی بیانی استاد فقید دانشگاه تهران تهیه شده بود باطلاع انجمن آثار ملی رسانیدند و طبق پیشنهاد ایشان آقای حسین محبوبی اردکانی زحمت مباشرت و سرپرستی چاپ آنرا بر عهده گرفتند و ....

مهدی بیانی مولف کتاب می گوید: "بنای تالیف این کتاب در دو بخش نهاده شده است: بخش اول، در بیان احوال خوشنویسان "اقلام سته" یا "خطوط اصول اسلامی" مطلق، اعنی خطوط متمایز: ثلث، نسخ، ریحان، محقق، رقاع، توقیع، چون در میان این جماعت از خوشنویسان اشخاصی که در نوشتن تمام این خطوط دست داشته اند، بسیار است و تفکیک خوشنویسان هر قلم از این اقلام سته دشوار می نمود، با وجود کثرت افراد خوشنویسان این طایفه، همه را در یک جلد آوردم و به مناسبت تقدم تاریخی وضع خطوط، جلد اول کتاب را حاوی تمام بخش اول است، با ترتیب حروف تهجی، به این طبقه اختصاص دادم. بخش دوم، در ترجمه خوشنویسان "خطوط اسلامی" ایرانی، اعنی استادان تعلیق و نستعلیق و شکسته نستعلیق، که آن را در سه جلد مستقل گرد آوردم، و طبع و نشر نستعلیق نویسان را که در جلد دوم از بخش دوم است و از جهت تاریخ وضع باید در مرتبه دوم، پس از تعلیق نویسان قرار گیرد بنا به اهمیتی که آن نزد ایرانیان دارد بر مجلدات دیگر مقدم داشتم و چون ذکر تمامی خوشنویسان نستعلیق در یک مجلد نمی گنجید و از هزار صحیفه و یک هزار و چهارصد ترجمه، تجاوز نمی نمود، قسمت اول آنرا که از حرف الف تا قسمتی از حرف شین و بیش از سیصد صفحه و چهارصد ترجمه است؛ در یک جزء به چاپ رساندم." جلد سوم کتاب زمانی منتشر شد که دکتر مهدی بیانی رخ در نقاب خاک کشیده بود و دکتر محبوبی بنا به تقاضای ایرج افشار ادامه این خدمت را به عهده گرفت و جلد سوم در سال 1348 منتشر شد. جلد حاضر نیز که آخرین جلد از این مجموعه به شمار می رود بر اساس یادداشتها و برگه هایی است که از دکتر بیانی به یادگار مانده است و به همت دکتر محبوبی تنظیم و تحریر شده است.