«یازده رساله فارسی»، تالیف آیتالله حسن زاده ، مجموعه رسالههای فارسی نویسنده در موضوعات گوناگون حکمت ، عرفان ، کلام ، ریاضیات و نجوم است. موضوع رسالههای کتاب، با استفاده از توصیفات زیبای نویسنده به اختصار به شرح ذیل است: ۱- رساله « وحدت از دیدگاه عارف و حکیم » که در آن به منهل عذب صحف عرفانیه و حکمت متعالیه در توحید حق و حق توحید، معاضد به درر آیات و غرر روایات و دیگر شواهد و بینات بحث میشود. ۲- رساله « نهج الولایة » که در آن به براهین قاطعه مبرهن میشود که همواره انسان کاملی با بدن عنصری در عالم طبیعی و سلسله زمان باید موجود بوده باشد که چنین کس به حکم تضافر و تواتر روایات جوامع فریقین در عصر محمدی صلیاللهعلیهوآلهوسلّم بقیة الله و تتمة النبوة و خاتم اولیاء علی الاطلاق مهدی موعود است که جز در نبوت تشریعی و دیگر مناصب مستاثره ختمی، حایز میراث خاتم به نحو اتم است. ۳- رساله « انه الحق » که در دو مسئله شریف موضوع مسائل صحف کریمه اهل الله و معرفت نفس که مفتاح خزائن ملکوت است، بحث میکند. ۴- رساله « سی فصل » در تعیین خط زوال و مشرق و مغرب اعتدال و تحصیل سمت قبله آفاق به طریق دایره هندیه که در موضوع خود رسالهای بدیع است. ۵- « تصحیح رساله قضا و قدر علامه دهدار و تعلیقات بر آن » که چون راقم، آن را در موضوع خود بسیار ممتع و مفید یافته است و تا آن جا که آگاهی دارد در دست طبع و نشر قرار نگرفته است، در معرض استفاده ارباب علم نهاده است. ۶- «رسالهای در تعیین سمت قبله مدینه و تعیین خط زوال به اعجاز رسول الله صلیاللهعلیهوآلهوسلّم » که معجزه فعلی باقی آن حضرت است.۷- «رسالهای در میل کلی» که از قدیم الدهر در صحف کریمه متفکرین در خلق آسمانها و زمین با اهمیت بسیار عنوان شده است و مسائلی چند خیلی شریف و شگفت در موضوعات گوناگون بر آن متفرع است. ۸- «رسالهای در ظل» است. یکی از مسائل مهم ریاضی در کتب دانشمندان ریاضی دان اسلامی، مسئله ظل است که در متون زیجات و مؤلفات در هیئت و نجوم و آلات ارصاد چون اسطرلاب و ربع مجیب و غیرهما، از شعب گوناگون آن بحث کردهاند، به خصوص که در معرفت خط زوال و خط سمت قبله ، بحث از ظل را دخلی تمام است. ۹- «رسالهای در تکسیر دایره و تحصیل نسبت قطر به محیط». در ابتدای این رساله میخوانیم: همان طور که صنع احسن عالم کیانی و نظام ربانی بر اساس حساب و اندازه است، بشر هم که بالطبع مدنی، و ثمره شجره وجود است و در راه تکامل و تعالی خود خواهان مدینه فاضله است، اجتماع انسانی او از جهاتی نیاز به علوم ریاضی دارد بلکه فنون ریاضی در متن زندگی وی قرار دارد. ۱۰- «رسالهای در ظل- تانژانت- و تحصیل جیب و ظل و ظل تمام و جیب تمام و فروع چندی متفرع بر آن» که در موضوع خود چون دیگر اترابش بسیار مغتنم است. ۱۱- مقالهای پیرامون فنون ریاضی و ترغیب و تحریص به تعلیم و تعلم آن...
آنچه در این دفتر عرضه میشود بخشی از سخنرانی هاییست که در تهران توسط پروفسور رضا ایراد شده و مقالات پیوست هم در سالهای بعد در پاریس نگاشته شده اند. عنوان کتاب اشاره ایست به دیدها و اندیشه های نگارنده در سخنرانیها و مقالات این مجموعه.
مجموعه حاضر مشتمل بر مقالاتی از نگارنده درباره راز سعادت و جاودانگی انسان است که عمدتا بهرهگیری از مطالب علمی، دینی و ادبی نگاشته شدهاند .برخی از مقالات از این قرارند" :در مقوله شناخت"، "بار امانت"، "راز هستی"، "علم آزاد و علم در بند"، "غم زبان"، "پرواز به ابدیت"، "غم عشق "و "انسانم آرزو است ."مقالات یاد شده از سال 1370به بعد به تدریج در روزنامه اطلاعات چاپ شده است .
«رساله علامه بزرگوار محمد دهدار در قضا و قدر»، به زبان فارسی و در پاسخ به سؤال برخی از برادران دینی در باره مسئله اختیار و جبر و قدر ، توسط محمد دهدار ، نوشته شده است. این رساله، در موضوع خود، بسیار سودمند و ارزش مند است، ولی علی رغم نفاستش، همچون کثیری از آثار ارزنده دیگر، در کنج انزوا افتاده بود و ارباب دانش از فواید جلیله اش محروم بودند، لذا استاد حسن زاده ، بر آن شدند که آن را تصحیح و همراه با تعلیقات سودمند خویش، در دست طبع و نشر قرار دهند. رساله، بسیار کوتاه و فاقد باب بندی و فصل بندی است و مطالب آن، در ذیل چهار مقدمه، عرضه شده است. تعلیقات هجده گانه استاد حسن زاده، در پایان رساله، ذکر گردیده است. مطالب مطرح شده در رساله، اجمالا، عبارت است از: اشاره به اخباری که اولین مخلوق را عقل دانستهاند و معنای اقبال و ادبار آن (در روایت آمده که خدا به عقل گفت: اقبل؛ یعنی روی آور، پس روی به خدا آورد، سپس فرمود: ادبر؛ یعنی پشت کن، پس به خدا پشت کرد...) ؛ عدم صرف بودن ممکن، قبل از ایجاد و شیئیت یافتن و دارای استعداد و اقتضا شدن، پس از تعلق ایجاب واجب به آن؛ توضیح در مورد علم فعلی و انفعالی و تقسیم هر کدام به اجمالی و تفصیلی و کیفیت تعلق علم خدا به مخلوقات؛ وجود همه موجودات در هر ظرفی که فرض شوند، از خداست و تشخص خاص آنها (که اشعری آن را کسب و معتزلی آن را فعل میخواند)، از مباشر قریب.
هشت رساله عربی به قلم آیتالله حسن حسنزاده آملی، حاوی رسالههای عربی در موضوعات مختلف عرفان، فلسفه، کلام، رجال، هیئت و ریاضی به رشته تحریر درآمده است. کتاب مشتمل بر متن رسالهها بدون مقدمه و تعلیقه است. نام این رساله ها عبارتست از: رساله في لقاء الله تعالی، رساله رؤیت، فصل الخطاب في عدم تحريف كتاب رب الأرباب، رسالة في الإمامة، رسالة أضبط المقال في ضبط أسماء الرجال، رسالة في تعيين البعد بین المركزین و الأوج، رسالة في الصبح و الشفق، نفس الأمر.