کتابخانه مجازی ادبیات

فصل اول این کتاب، شامل دو غزل و یک مثنویست و چند شعری که تقریبا بهترین کارهای او در دوره های پس از دوره نخستین است که میشود به آن ها دوره های سرگردانی گفت. و آغازی برای ادوار بعد. و به همین لحاظ هریک از آنها حاصل یک دوره خاص شعری. هشتمین شعر این فصل از لحاظی برگزیده ایست از دوره سرگرمی با شعر آزاد و نهمین شعر، در بحبوحه بیگانگی و یگانگی با مردان و زنان خانه ای که از در و دیوار آن بوی نماز برمیخاست و گویی برگرد مرگ می گردید و لاله عباسی هایی که پیر میشدند و جوان می شدند و روزمرگ آنان را می شمردند. و شعرهای دیگر این فصل هر یک نمونه ای از دوره هایی کوتاه چند ماهه و سریع که شاید در هریک از آن دوره ها بیش از سه چهار شعر نوشته نشده است. فصل دوم شامل شعرهایی که بیشتر قطعه های کوتاهی است از دوره ای که می توان به ان نام "دوره تماشا" داد. نگاههایی گذرا و تصویرهایی شتاب آمیز: دریای توفانی، چراغهای رنگی، زنی با وحشت باد، وزنی که می رقصد. و در کنار باغ غروب نشستن و کلاغان بازگردانده را نگریستن. دوره ای با حدود بیست شعر که از میان آنها، سرانجام به همین هفت شعر اکتفا شد. فصل سوم شامل شعرهایی که در دوره ای بسیار آموزنده و سرشار به مرحله نوشتن رسید. دوره ای که نحوه نطفه بستن و شکل گرفتن شعر و رسیدن به امکانات دیگر "اگر چه ناقص" او را بیش از پیش به کار خویش دلبسته داشت. در همین دوره بود که کلمات اندک اندک با او مهربان شدند و در عین مهربانی، خشن تر و زبرتر. و همین مهربانی بود که آنها را در شعر راه داد. و نیز در همین دوره بود که با بازگشتی به تاریخ دور و نزدیک و مردانی و حوادثی که در فضای مبهم شعر او چهره نمودند. به مرحله لمس آن کلمات رسید و بخصوص از نظر مکالمات شعری و خط داستانی شعر تجربیاتی فراوان کسب کرد. فصل چهارم شامل دوره ای که دید او را نسبت به شعر به گونه ای محسوس تر از دوره قبل تغییر داد. و در برخی ازشعرها کم و بیش شبحی از فرمی را که بسیار دنبال آن گشته بود دید. اما در دنیاهایی مختلف و با حالاتی متفاوت: اندیشیدن به مفهوم زمان، و ساعتی که به اقتضا در پهنه کویر می ایستد سفری به روستا و آسیابی که خاکستر می شود، حرکتی در غرفه ها و خورندگان و نوشندگانی که به جبر مرگ تن در می دهند و شبها و روزهای مستی و خستگی و تحیر بازیچگان و تمسخر بازیگران. و همه اینها در قالب هایی که از دوره فصل سوم پیش بینی شده بود و اینکه تا یافتن راهی پیشرفته تر تنها راه ادامه کار اوست...

دیوان بینش در سه جلد چاپ شده است. جلد اول اشعاری که از سال 1277 تا 1299 سروده شده؛ جلد دوم آنچه از 25 شهریور 1320 به بعد تراوش یافته و خواهد یافت. اشعاری که تا سال 1277 سروده شده و کودکانه بوده و هزلها و هجوهای زننده و آنچه با مقتضای وقت ناسازگار تصور شود به چاپ نمی رسد. چاپ جلد دوم به مناسبت اینکه راجع به دوره اختناق ادبی و سیاسی بوده و بیشتر مورد توجه جامعه است بر قسمتهای دیگر مقدم خواهد بود.

عرفان الحق مشتمل است بر مباحثی در باب عرفان، تذکره عارفان و اشعار عرفانی. حاج میرزا حسن اصفهانی متخلص به صفی و ملقب به صفی علی بی شک از بزرگترین عرفای اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری قمری است .بی‌شک از بزرگ‌ترین عرفای اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری قمری است که علاوه بر مقامات معنوی به معلومات ظاهری نیز آراسته و دارای طبعی شیوا و قلمی توانا بوده و از خود آثاری گران‌بها به جای گذارده است که از آن‌ها یکی تفسیر قرآن کریم است که با تاویلات عارفانه برشته نظم کشیده شده و از شاهکارهای عظیم دوره اخیر بشمار است و دیگر دیوان اشعار که شامل غزلیات و قصائد و ترجیح‌بندی‌های نغز می‌باشد و این هردو تا حدی مورد توجه و استقبال و استفاده قرار گیرد. وی علاوه بر مقامات معنوی به معلومات ظاهری نیز آراسته و دارای طبعی شیوا و قلمی توانا بوده و از خود آثاری گرانبها به جای گذارده است که از آنها یکی تفسیر منظوم قرآن کریم است که با تاویلات عارفانه به رشته نظم کشیده شده و از شاهکارهای عظیم دوره اخیر به شمار می‌رود

این کتاب دربرگیرنده اشعار میرزا حسن اصفهانی مشهور به صفی علیشاه است. او از بزرگان و مشایخ تصوف و سلسله نعمت‌اللهیه بود. بخش اول این کتاب با عنوان «نصایح و نوشته‌ها» مشتمل بر مراسلات یا نامه‌های صفی علیشاه است. در ادامه دیوان اشعار او آمده است. بیشتر اشعار او معروف و مشهور و زبانزد خاص و عام بوده است. او در غزل دنباله‌رو سبک عراقی است که از لحن تأثیرات معاصر نیز دور نمانده است. غزل‌ها و قصاید و مسمطات و ترجیعات و رباعیات را صفی در خلال سیلان دیگر کارهای عرفانی خود به مناسبت حال صوفیانه و شور و جذبه عارفانه می‌سروده است. بیشتر موضوع قصاید او درباره معرفت و عرفان، مراتب تجلی، مدح و منقبت ائمه اطهار به‌ویژه حضرت علی (ع) می‌باشد.