کتابخانه مجازی ادبیات

اسطوره دده قورقود یکی از آثار برجسته کلاسیک است که در اوایل سده 19متن کهن از آن در یکی از کتابخانه‌های آلمان شناسایی شده و از آن پس پژوهش‌های مختلفی درباره این اسطوره صورت گرفته است .در این نوشتار ابتدا به اهمیت انسان شناختی و تاریخ کتاب یاد شده اشاره می‌گردد ;سپس پیشینه آفرینش، تدوین و چاپ این اثر معرفی می‌شود .مطلب بعدی کتاب بحثی است درباره چند شخصیت حماسی دده قورقود که در پی آن از جایگاه تاریخی و اجتماعی زنان "اوغوز "سخن به میان می‌آید .سبک ادبی و شیوه نگارش دده قورقود، و محتوای اسطوره‌ای کتاب و آثار جهان بینی‌های باستانی از دیگر مباحث این مجموعه هستند .

معارف نهج‌البلاغه در شعر شاعران تألیف محمد دشتى در این مجموعه به تأثیر معارف نهج‌البلاغه و پند و اندرزهای امام علی(ع) در ادبیات فارسی، به ویژه ادبیات منظوم پرداخته شده است. مؤلف با بررسی اشعار شاعران بلند آوازه ای چون فردوسی، مولوی، حافظ، سعدی، سنایی، عطار، ناصر خسرو، بسطامی، فیض کاشانی، اقبال لاهوری، دهخدا و امام خمینی(ره)، اثرپذیری این سخن سرایان را از کلمات گهربار امیر مؤمنان(ع) در دو بخش قالبی و مضمونی تشریح کرده است. وی ابتدا به فرازی از سخنان امیر مؤمنان(ع) در نهج‌البلاغه اشاره می‌کند و سپس، ابیاتی از سخن سرایان ادب فارسی را ذکر نموده و نشان می‌دهد که چگونه این ناموران شعر پارسی، در قالب اشاره، اقتباس، استعاره، تضمین، ترجمه و تلمیح از قالب و محتوای معارف نهج‌البلاغه سیراب شده‌اند و غنای شعر خود را دو چندان کرده‌اند. نویسنده، در پایان به فهرست موضوعی مدخل‌هایی پرداخته که شاعران یاد شده از کلمات علی(ع) اقتباس کرده‌اند و نشانی خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار را نیز، در کنار آن ذکر کرده است. این مدخل‌ها که افزون بر صدها موضوع می‌شود، در باره مسائل اعتقادی، اخلاقی، سیاسی، پند و اندرز، دنیا و آخرت، فضایل و مناقب اهل بیت(ع)، بعثت پیامبر، آموزش و پرورش، تواضع و فروتنی، دستگیری از تهیدستان عبرت از روزگار و مقام و منزلت علی(ع) است

آنچه بنام ائوگمدئچا از نظر خوانندگان می‌گذرد از نوشته های پیشینیان است که متن پهلوی و پازند آن در دست می‌باشد دانشمندان می‌نویسند اصل این نوشته به زبان اوستائی و دارای 29 بند و مجموعه 280 کلمه بوده است. در متن پازند این بندها به یکصد و یازده و در متن پهلوی به یکصد و چهار پخش شده است. از نویسنده و زمان نوشتن این نوشته آگاهی در دست نیست، به گفته وست دانشمند انگلیسی زمان تالیف کتاب نمی تواند متاخرتر از قرن 12 میلادی باشد.

مثلها و صناعات وابسته به آن در زیباسازی کلام نقش بسزایی دارند و شیوایی کلام با همراهی مثلها که از قدیمی ترین آثار ادبی و حکمت عامه به شمار می روند، افزون تر می گردد. رحیم عفیفی در پیشگفتار کتاب حاضر در رابطه با سخن فصیح، تاثیر مثل در سخن، چیستی مثل و کاربرد آن در دوران پیش از اسلام، نظرات احمد بهمنیار و علی اکبر دهخدا درباره مثل و حکمت، انواع مثل، تمثیل، ارسال المثل و ... سخن گفته است. مدخل الفبایی این کتاب شامل حکمت ها و مثلهایی از قصاید، غزلیات، رباعیات و مثنوی های شعرای قرون سوم تا یازدهم هجری است. این کتاب در سال 1371 توسط انتشارات سروش در اختیار علاقمندان قرار گرفت.