افلاطون معتقد بود که هر نوعی که در جهان وجود دارد یک صورت عقلانی در عالم عقل دارد. مثلا یک انسان عقلانی در عالم عقل وجود دارد که تجلی می کند و ما سایه های آن انسان کلی هستیم و مثالی که در این زمینه می گوید معروف به مثال غار افلاطون است. اندیشیدن به چیستی و چونی هنر که آن را هنر اندیشی و یا به اصطلاحی جدیدتر فلسفه هنر می نامند ، تنها به نزد یونانانیان موجود است ولیک پیش از ایشان نیز فی المثل در میان ایرانیان نیز هنر اندیشی هایی موجود بوده است. اما با شِما و شمایل فلسفی تنها از آن فیلسوفان یونان است .در این مقاله کوتاه ابتدا نیم نگاهی داریم به زندگی افلاطون ، نخستین فیلسوف بزرگی که آثارش برای ما مانده ، و سپس می پردازیم به فلسفه هنر وی و البته در این میان نیز ناگزیریم که نظری گذرا به نظام فلسفی افلاطون اندازیم چرا که فلسفه هنر افلاطون در ذیل و ظل منظومه فکری وی جای می گیرد و معنا می یابد. به هر روی افلاطون شان هنر را ، حکایت گری و تقلید از طبیعت می شمرد و از هنرمندان با عنوان طایفه مقلدان یاد می کند و بدان سبب که خودِ طبیعت را نیز حکایتی از عالم ایده ، که عالم حقیقت هست ، می داند « از همین جاست که هنرها در مرتبه دوم دوری از حقیقت صور جای می گیرند » در واقع می توان گفت که افلاطون دل خوشی از هنر و هنرمند ، بدان سبب که انسانها را از حقیقت بعید تر می کنند ، ندارد . و لذاست که عذر هنرمندان را از مدینه فاضله اش می خواهد و ایشان را از آرمانشهر رویایی بیرون می کند تا این حق دورکن ها ، موجبات تباهی و گمراهی اهالی مدینه فاضله و به خصوص جوانان را فراهم نیاورند .آن زیبایی موجودی سرمدی است که نه بوجود می آید و نه از میان میرود. نه بزرگتر میگردد و نه کوچکتر. چنان نیست که از لحاظی زیبا باشد و از لحاظی زشت یا گاه زیبا باشد و گاه نا زیبا یا در مقایسه با چیزی زیبا باشد و در مقایسه با چیز دیگری نا زیبا یا در مکانی زیبا باشد و در مکانی زشت یا به دیده گروهی زیبا بنماید و به دیده گروهی دیگر زشت یا جزیی از آن زیبا باشد و جزیی نا زیبا. از این گذشته آن زیبایی که به دیده کسی که سعادت دیدار آن نصیبش گردیده است چون زیبایی چهره ای یا دستی یا عضوی از اعضای تن یا مانند زیبایی سخنی یا دانشی یا زیبایی موجودی از موجودات زمینی یا آسمانی نمودار نخواهد شد بلکه چیزی است در خویشتن و برای خویشتن که همواره همان می ماند و هرگز دگرگونی نمیپذیرد و همه چیزهای زیبا فقط بدان سبب که بهره ای از او دارند زیبا هستند ولی این بهره وری نه چنان است که پیدایش و نابودی چیز ها برای آن سود و زیان داشته باشد.

منابع مشابه بیشتر ...

6627c71513b0c.jpg

عرفان ایران - جلد 33-34

مصطفی آزمایش

فهرست شماره 33-34 عرفان ایران به این شرح است: در قسمت مقالات, معنای اولیه شیعه: به مناسبت میلاد امام حسین (ع) از حاج نورعلی تابنده؛ اسم و مسمی از حسن ابراهیمی؛ علم و معرفت از دیدگاه ابونصر سراج طوسی از جمشید جلالی؛ نظر میرزای قمی درباره خطبه البیان از رضا اسدپور؛ نشر متون صوفیانه مفید است یا مضر از سیدمحمدعلی جمالزاده؛ شرح زندگی بزرگان نعمت اللهی در دکن از عبدالجبار خان آصفی نظامی و ترجمه شاهد چوهدری؛ درک یک عالم معنوی از هانری کربن و ترجمه مرسده همدانی؛ در قسمت تصحیح متون، رساله منامیه از میرسیدعلی همدانی و تصحیح روح الله رجبی؛ و در قسمت عرفان و هنر، متافیزیک شعر از سیدحسن امین؛ حیرت صوفیانه و هنر اسلامی از آندری اسمیرنوف و ترجمه اسماعیل پناهی؛ در بخش عرفان و ادیان، فیلوکالیا: کتاب مقدس عرفان مسیحی ارتدکس محبوبه هادنیا؛ در قسمت معرفی کتاب نام پنج کتاب آمده است: اندر اسلام ایرانی اثر هانری کربن از زینب پودینه آقایی و رضا کوهکن؛ تجلیات معنویت اسلامی اثر سیدحسین نصر از فاطمه شاه حسینی؛ پرتوهای چینی نور تصوف اثر ساچیکو موراتا از حسن مهدی پور؛ کتاب تصوف به کوشش جمیل چیفتچی از اسری دوغان؛ مبانی هنر اسلامی ترجمه و تدوین امیر نصری از حجت پویان.

6627c2a197e77.jpg

عرفان ایران - جلد 31-32

مصطفی آزمایش

فهرست شماره 31-32 عرفان ایران به این شرح است: در قسمت مقالات, موسی و خضر (ع) دکتر نورعلی تابنده، تصوف و وضعیت فرهنگی ما از سعید سرمدی، میشل والسان و طریقه شاذلیه، شرح احوال داوود طائی از حسن مهدی پور، شیخ عبدالحلیم محمود از فرشته سخایی و فاطمه غلام نژاد، مولوی و مولویه از ویلیام چیتیک و ترجمه فاطمه شاه حسینی، در قسمت تصحیح متون، مجالس المومنین از شهرام پازوکی، در قسمت عرفان و ادیان، گزیده ای از عرفان مسیحی از جیمز کاتسینجر و ترجمه ابوالقاسم پیاده کوهسار، رمز پرندگان در ادیان از مانابو وایدا و ترجمه سمانه گچ پزیان، در قسمت عرفان و هنر، تاثیر زبان عربی بر هنرهای بصری اسلامی از تیتوس بورکهارت و ترجمه امیرنصری؛ کار در زندگی معنوی از فریتوف شوان و ترجمه پریسا خداپناه؛ و معرفی کتاب: عرفان، اسلام و ایران از شهرام پازوکی؛ صوفی و شعر اثر محمود ارول قلیچ از تورقای شفق؛ حیات تصوف در دوران عثمانی اثر عثمان تورر از اسرا دوغان.