فهرست کتاب آشنایی با ادبیات معاصر ایران به صورت زیر است:/ بخش اول/ فصل اول: قرن سیزدهم و رستاخیز ادبی/فصل دوم: ادبیات ایران در آستانه ی مشروطیت/فصل سوم: انواع ادبی در نثر فارسی پیش از مشروطیت/بخش دوم/فصل اول: نگاهی به ادبیات معاصر ایران از مشروطیت تا 1320/فصل دوم: انواع ادبی در نثر مشروطیت تا 1320/بخش سوم/فصل اول: نگاهی به جریان های ادبی ایران در نیم قرن اخیر/فصل دوم: نظری به ادبیات داستانی فارسی در نیم قرن اخیر
نويسنده كاملا باين واقعيت مستحضر است كه هر فكر و پديده و نظر و تحقيق تازه و نو در هر مساله اي با مخالفت و عناد گروهي روبرو ميگردد و تاكنون در جهان ديده نشده است كه نظريه و پديده و فكر تازه اي بدون مخالفت و عناد پذيرفته شده باشد .
کتاب در چند بخش به معرفی استاد "جلالالدین همایی "و شرخ فعالیتهای علمی و فرهنگی او اختصاص دارد .در بخش نخست، از ولادت، دوران تحصیل، آشنایی با علوم عقلی و نقلی، مشایخ، اجتهاد و اجازات و ازدواج استاد سخن میرود .در بخش دوم خاندان وی معرفی میشوند .بخش سوم به معرفی استادان "همایی "اختصاص مییابد که از آن جمله عبارتاند از :شیخ محمد حکیم خراسانی، آیتالله آقا رحیم ارباب، و میرزا احمد اصفهانی .در بخش چهارم، فعالیتهای علمی و فرهنگی نامبرده بررسی و معرفی میگردد .بررسی شخصیت اخلاقی، تالیفات و تصحیحات استاد همایی موضوعات سه بخش بعدی کتاب را تشکیل میدهد که در پی آن، دیدگاههای استاد درباره ابوریحان بیرونی، غزالی، خواجه نصیر، فردوسی، خیام، سعدی و حافظ درج میشود .در بخشهای پایانی، دیدگاه شاگردان و همکاران استاد درباره زندگی و فعالیتهای علمی و فرهنگی ایشان درج میگردد ;ضمن آن که شرحی از زندگی و آثار استاد از زبان خود استاد فراهم میآید .در بخشی از کتاب از قول استاد همایی آمده است" :پیشوای من در علوم و معارف ظاهری، در فنون معقول ابوریحان بیرونی و خواجه نصیرالدین توسی و در علوم منقوله شیخ توسی و علامه حلی و شهید ثانی و در ادبیات فارسی و عربی صاحب بن عباد و خطیب تبریزی و خاقانی و انوری بودهاند ."