کتابخانه مجازی ادبیات

"بلند آفتاب خراسان "مجموعه‌ای است مشتمل بر نوشته‌ها و سروده‌هایی که پس از درگذشت "محمدتقی ملک‌الشعرای بهار "در مراسم تشییع جنازه وی و طی چند سال به مناسبت‌های مختلف از جمله مراسم یادبود آن استاد در نشریات فارسی به چاپ رسیده است .این مجموعه متشکل از دو جلد است که جلد اول آن در سه بخش تنظیم شده است :بخش اول مشتمل است بر گزارش‌ها، مقاله‌ها و تحقیقات مختلف مربوط به زندگی و شخصیت بهار ;بخش دوم، برگزیده‌ای است از اشعاری که در رثای استاد سروده شده است ;بخش سوم حاوی چند مطلب در نقد و معرفی کتاب "بهار و ادب فارسی "است که نگارنده در سال 1351در دو مجلد آن را انتشار داده است .(این مطالب، اشاراتی است چند درباره نویسندگی ملک الشعرای بهار) .

سید هاشم موسوی حداد یکی از عارفان نامیِ شیعه و از شاگردان برجسته‌ی سید علی قاضی بود. سید هاشم در شهر کربلا متولد شد و در نجف اشرف به تحصیل علمِ دین پرداخت. این طلبه‌ی وارسته هیچ در بند دنیا و تجملات مادی نبود، و از درآمد حاصل از نعل‌سازی، به ساده‌ترین شکل ممکن روزگار می‌گذرانید؛ در واقع لقب حداد (به معنی آهنگر) با توجه به حرفه‌ی ایشان به وی اطلاق شد. سید هاشم حداد در سال 1279 متولد شد، و به سال 1363 از دنیا رفت. از وی نامه‌هایی چند به جامانده، که توسط شاگردشان، سید محمدحسین حسینی طهرانی گردآوری شده، و ذیل کتاب روح مجرد در اختیار علاقه‌مندانِ این موحد نامی قرار گرفته است. در کتاب نامبرده همچنین، در باب مهم‌ترین رئوس فکری و جالب‌توجه‌ترین اعتقادات دینی حاج سید هاشم موسوی حداد نیز بحث شده است. کتاب روح مجرد در قالب دوازده بخش کلی تنظیم گشته است. سید محمدحسین حسینی طهرانی که خود یکی از بزرگان حوزه و از عالمان شاخص دوران به شمار می‌رود، در کتاب روح مجرد نهایت همّ خود را به کار برده تا فقط پاره‌ای از روشنای روح و قطره‌ای از دریای ایمان یار و استاد خود، حاج سید هاشم را بر ما که مخاطبین کتاب او هستیم، آشکار سازد. از بخش‌های جالب توجه کتاب صوتی روح مجرد، خصوصاً باید به قسمت‌هایی اشاره کرد که در آن‌ها اشاراتی به علاقه‌ی حاج سید هاشم به عرفانِ مولوی و ابن عربی شده است؛ علاقه‌ای که البته انتقاداتی را از سوی برخی از ظاهربینان متوجه ایشان نمود؛ اما به هر رو، مانعی در غور حاج سید هاشم در حالات عرفانی نشد.

مباحث معرفت‌شناسی، به ویژه به صورت تطبیقی از اهمیت بسیاری در فلسفه معاصر برخوردار است. فیلسوفان اسلامی با تقسیم چهارگانه ادراکات و اهمیت قائل‌شدن برای ادراکات عقلی، آنها را به سه دسته معقولات اولیه، معقولات ثانیه فلسفی و معقولات ثانیه منطقی تقسیم کرده‌اند. هر چند برخی از متفکران ما میان معقولات ثانیه منطقی و فلسفی تمایز قائل نشده‌اند، اما برخی به این تمایز توجه کرده‌اند و در این میان حاج ملا هادی سبزواری سعی کرده، تعریف دقیقی از آنها ارائه دهد. تعاریف وی مورد نقد استاد مطهری قرار گرفته و ایشان با بیان سه اشکال و تحلیلی نو از مفاهیم عروض و اتصاف این نکته را مطرح کرده‌اند که مراد از عروض در معقولات ثانیه، وجود محمولی یا نفسی و مقصود از اتصاف، وجود رابط است. در فلسفه غرب نیر کانت، با تحلیلی که از قوه‌شناسایی ارائه می‌دهد و مقولات پیشین را مطرح می‌کند، شناخت واقعیات را در چارچوب این مفاهیم میسر می‌داند. از همین جاست که متفکرانی چون استاد مطهری با تحلیل مقولات کانتی بر او این ایراد را وارد می‌سازند که رابطه تطابقی ذهن را باعالم خارج قطع می‌کند و در نتیجه از ایدئالیسم سر در می‌آورد، نه رئالیسم.

عبدالله نصری به منظور شناساندن چهره ها و مفاخر ایران، به بررسی و شرح احوال و آثار بزرگان معاصر ایران پرداخت. این یادنامه، اولین مجموعه از این دست است. دکتر محمد معین (1350 – 1297ش) در رشت و در خانواده ای روحانی زاده شد. وی که در کودکی مادر و پدر خود را از دست داده بود در دامان نیای پدری خود معین العلما پرورش یافت و با استعداد و پشتکار خود، مقاطع تحصیلی را به سهولت پشت سر نهاد. دوره متوسطه را در رشت به پایان رساند و سپس به تهران آمد. او در اولین دوره فارغ التحصیلان دانشگاه تهران لیسانس ادبی و فلسفی گرفت و نخستین کسی بود که از دانشگاه تهران در رشته ادبیات فارسی (1321ش) به اخذ درجه دکترا نائل شد. نویسنده در این کتاب شرح احوال و آثار و فعالیتهای علمی و ادبی استاد معین در 8 بخش گردآوری کرده و در بخش یادنامه نیز اشعار و مقالات دوستان و اساتید همکار وی در رثای درگذشت این استاد عالی مقام را ذکر کرده است. این اثر به همت انتشارات امیرکبیر در سال 1364 به طبع رسید.