مرکز آمار ایران در تعقیب هدفهای خود در معرفت بر احوال جامعه از دیدگاههای مختلف، با تعیین سال 1972 به عنوان سال کتاب از طرف یونسکو (سازمان تربیتی و علمی و فرهنگی سازمان ملل) مناسبتی به دست آورد تا در زمینه کتاب و مطبوعات مطالعه ای به عمل آورده و نتایج آنرا برای سنجش ظرفیت و ساخت فرهنگی جامعه در اختیار سازمانهای مربوط، علاقمندان و اهل کتاب قرار دهد. نشریه حاضر حاصل کوشش مرکز آمار ایران در نیل به چنین هدفی می باشد.
کتاب حاضر که به صورت مجموعه ای از مقاله ها انتشار می یابد میتواند گامی به سوی تدوین فرهنگ جامعی درباره تاریخ علوم در ایران به شمار رود. چنانکه در لابه لای صفحات این کتاب ملاحظه میگردد سرزمین کهنسال ما در امر پرورش استعدادها و نیروهای خلاق و متفکر در زمینه های مختلف علوم، در طی تاریخ پر نشیب و فراز خویش پهنه مستعدی بشمار می رفته، تا جایی که در برخی از زمینه های علوم فرزندان بزرگ و سرفراز آن چون رازی، فارابی، پورسینا، خوارزمی، خیام، ابوریحان بیرونی، خواجه نصیرالدین طوسی و ... نقشی اساسی و بنیادی برعهده داشته اند و این وظیفه ملی ما است تا به دور از تعصب و با واقع بینی هرچه بیشتر به بررسی پیشینه علمی سرزمین خود پردازیم باشد که عوامل موثر در امر کسب پیروزیهای علمی میهن خود را در برخی از دورانها و دلایل رکود فعالیتهای علمی و ظهور ننمودن چهره های درخشان را در برخی دیگر از زمانها دریابیم و سپس با آگاهی از جنبه های مثبت و منفی گذشته راه خود را به سوی یک آینده موفقیت امیز در جهت ایجاد محیطی مناسب برای رشد متفکران و محققان ارزنده بگشاییم.
مجموعة حاضر، حاوی سی مقاله با موضوع توسعهنیافتگی استان گیلان است که در مجلة «گیلهوا» بین سالهای 13711379 به چاپ رسیده است. از مطالعة این مقالهها میتوان نتیجه گرفت استان گیلان با دارا بودن کمتر از یک درصد خاک کشور، میتواند بخش عمدة غذای مردم کشور را فقط با استقرار صنایع تبدیلی تأمین کند. ولی با این حال، بازار کار مناسب برای بسیاری از جوانان گیلانی و ایرانی وجود ندارد. شاید بتوان گفت بیکاری، مدیریت غیربومی و فقدان طرحهای ملی از مواردی است که این استان را در زمرة استانهای توسعهنیافتة ایران قرار داده است.