بوستان، همتای جاودانهی گلستان، با این تفاوت که منظوم است. این منظومهی چهارهزار بیتی همانند گلستان داستان به داستان و مواعظ شیرینی در آغاز یا انجام هر داستان در آن آمده است. وزن این منظومه، همانند شاهنامهی فردوسی (بحرمتقارب) است. این اثر درخشان هممانند گلستان مخاطب عام و خاص دارد و مطبوع هر طبعی است، و بیش از هفتصد سال است که در اقلیم فارسی زبان (علاوه بر ایران، شبه قارهی هند، افغانستان و آسیای میانه به ویژه سمرقند و بخارا و تاجیکستان) در مکتبخانهها و سپس در عصر جدید در آموزشگاهها و مدارس عالی و دانشکدهها کتاب درسی آموزشی است و مهمترین درسی که میدهد درس زندگی است. بوستان مشتمل بر 10 باب است : 1. در عدل و تدبیر و رای 2. در احسان 3. در عشق و مستی و شور 4. در تواضع 5. در رضا 6. در قناعت 7. در عالم تربیت 8. در شکر بر عافیت 9. در توبه و راه صواب 10 .در مناجات و ختم کتاب.
سید احمد بهشتی شیرازی، در کتاب شرح جنون: تفسیر موضوعی دیوان خواجه شمسالدین محمد حافظ شیرازی، در پی آن است تا با معرفی فرهنگ ادبی که حافظ شیرازی از متن آن برخاسته است و مطالع تطبیقی مضامین اشعار او و دیگر شعرای نامور فارسی، نقبی به کنه شعر او بزند. کتاب شرح جنون یکی از کتابهای نایاب و قدیمی است که به تفسیر موضوعی غزلیات حافظ میپردازد. (متاسفانه به دلیل عدم موجود بودن بخش پیشگفتار و مقدمه، این نسخه بدون صفحات ابتدایی منتشر شده است و محتوا مطابق نسخه نمونه آغاز میشود.) درباره لسانالغیب و مشرب او، در تفسیر شاهکارهای شعری وی دو شیوه وجود دارد. عدهای رندیهای او را ظاهری میدانند و شراب و شاهد و ساقی او را ظاهری تلقی میکنند و عدهای از آنچه او گفته تعابیر باطنی دارند. سید احمد بهشتی شیرازی از جمله گروه دوم است.
بوستان سعدی منظومهای است اخلاقی در بحر متقارب مقصور و در حدود چهار هزار بیت. نام این کتاب در نسخ قدیم «سعدی نامه» نوشته شده و شاید تسمیه آن به بوستان بعد از وقات سعدی از طرف دیگران به مناسبت نام «گلستان» بوده است. این منظومه گرانبها در زمان حکمرانی اتابک ابوبکر بن سعد زنگی در شیراز به اتمام رسیده است. بوستان که اولین شاهکار اخلاقی حضرت شیخ بزرگوار است، حاوی مضامین عالیه عرفانی و حکمتی و متضمن کنایات و استعارات بلیغ شاعرانه است و مانند گلستان به ابوابی تقسیم شده است. این کتاب برای دانشآموزان دوره اول دبیرستان آماده شده و فهرستی جامع که راهنمای تمام حکایات است نیز آورده شده است.
گلستان نوشته شاعر و نویسنده پر آوازه ایرانی سعدی شیرازی است. به باور بسیاری گلستان سعدی تاثیرگذارترین کتاب نثر در ادبیات فارسی است که در یک دیباچه و هشت باب به نثر مسجع نوشته شده است. بیشتر نوشته های آن کوتاه و به شیوه داستان ها و پندهای اخلاقی است. این کتاب برای دانش آموزان در دبیرستانها گردآوری شده است که در سال 1319 و توسط چاپخانه مجلس چاپ شده است.