نوشتهاي که ملاحظه ميفرماييد، بخش سوم و پاياني مجموعه مقالاتي است که شادروان سيد ضياءالدين سجادي در معرفي ويژگيهاي سبکي نظم در قرن ششم نگاشتهاند. اين مقاله (بخش پاياني) اختصاص به دو شاعر برجسته ديگر اين قرن يعني افضل الدين بديل خاقاني شرواني و نيز ظهرالدين فاريابي دارد و نويسنده فقيد، ضمن برشمردن ويژگيهاي سبکي اين دو گوينده بزرگ قرن ششم، نهايتا به معرفي کلياتي درباره سبک شعر فارسي در قرن هفتم نيز پرداختهاند.
از تاریخ تولد ظهیر اطلاعی در دست نیست؛ اما میتوان تقریبا سال تولد او را مابین سالهای 528 تا 532 تخمین زد. شاعر کمترین اشارهای به سن خود نمیکند و تنها از پیری صحبت میدارد؛ اما تاریخ وفات او بهیقین همان سال 598 می باشد. ظهیر فاریابی بیشتر متعلق به آینده است تا گذشته. شعر ظهیر تحت نفوذ انوری اما سادهتر و روانتر است. هرچند ظهیر در قصایدش بیشتر از انوری تعزل و تشبیب کرده، اما با سبک خالص خودش که حد اعلای مبالغه در مداحی است، وصف را آمیخته است. این کتاب دربرگیرنده دیوان اشعار ظهیر فاریابی است که از روی هفت نسخه خطی تصحیح شده است. مصحح در مقدمه کتاب، به تفصیل درباره شعر قرن ششم و ظهیر مباحثی را مطرح کرده است.
بیشتر بحث نویسنده در این کتاب درباره دیباچه فارسی به معنی سرآغاز و عنوان و خطبه کتاب است که در نظم و نثر فارسی به همین معنی به کار رفته و شواعد فراوان دارد و این معنی مجازا از کلمه دیباچه گرفته شده از آن روی که دیباچه کتاب «روی کتاب» و «رخسار کتاب» یا قسمت زینت و آرایشیافته کتاب است. در این کتاب حدود نود دیباچه گردآورده شده و تحت هفت عنوان آمده است: کتب: ادبی، تاریخی و جغرافیایی، تفسیر و علوم قرآنی، داستانی، دینی و اخلاقی، عرفانی، و کتب علمی. سهم بیشتری از این دیباچهها را بخش اول یعنی کتبی ادبی گرفته است؛ زیرا آن دسته از کتب بیشتر و متنوعتر و غالباً دارای دیباچههای مفصلتر و ادیبانهتر و لطیفتر است.
خاقانی دارای نیروی خلق و ابداع است و ترکیبات تازه و بدیع ساخته و موضوعاتی ساخته و موضوعاتی تازه در شعر درآورده که پیش از او در شعر نیامده بود. او اندیشهها و احساسات و افکار نو را در قالبهایی که خود ساخته بود ریخت و به جای آنکه در شعر مقلد و دنبالهرو باشد، مبدع و مبتکر شد و سخنش در اینباره از ادعای شاعران گذشته و به حقیقت پیوسته و مورد قبول سخنسنجان واقع شده است. در این کتاب برای استفاده دانشپژوهان و علاقمندان به شعر و ادب فارسی، گزیدهای از اشعار گوناگون خاقانی با شرح و توضیح کافی و نسبتا کامل فراهم آمده و سعی شده آنگونه فراهم آید که خوانندگان با مراجعه به شرح لغات و ترکیبات و معنی ابیات، به آسانی شعرهای برگزیده را درک کنند و از آن برخوردار شوند.