کتابخانه مجازی ادبیات

قبل استعراض الشعر الفارسی لابد من الحدیث عن اللغة الفارسیة مبنیا لجذر الکلمة و نشأتها، منتقلا بعد ذلک الی عرض جذور اللغة الفارسیة و مراحل تطورها و الفباء اللغة الفارسیة و اصول اللغة الفارسیة، واللهجات الفارسیة، ثم ینتقل سماحة المؤلف لتناول الادب الفارسی، ثم ینتقل للتفصیل فی الشعر الفارسی و تاریخه و تطوره خلال القرون الخمسة عشر الهجریة، و لم یغفل عن الشعر الحر و ممیزاته، مختتما البحث بالشعر الحسین الفارسی و ألوانه و بحوره، معرجا علی بعض الشعراء الفرس. و فی الجزء الثانی عرض و تحلیل البحور الشعریة الفارسیة والاوزان الشعریة من خلال الدوائر العروضیة الخمس عشرة مع شرح لکل بحر من بحور هذه الدوائر، مختتماً هذا البحث بموضوع الحاصل من البحور والبحور المهجورة و المصطلحات والاغراض.

به عقیده بسیاری از علما و محققان که منشاء وزن شعر فارسی را از عروض عرب می‌دانند نگارننده با دلایلی مستند این موضوع را رد می‌کند و در این راه اسناد و مدارک زیادی را که طی سالها مطالعه در منابع فارسی و عربی بر آن تسلط پیدا کرده، ارائه می‌کند. کتاب توسط موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی در سال 1373 به چاپ دوم رسیده است

بخش آغازین کتاب گفت و گویی است با "علی اشرف صادقی "درباره زندگی، تحصیلات و پرسش‌هایی درباره زبان شناسی .در بخش‌های بعدی مقالات تحقیقی درباره مسائل گوناگون زبان فارسی یا گویش‌ها و لهجه‌های ایرانی به طبع رسیده است .عناوین مقالات عبارت‌اند از" :نحو و واج شناسی/ محرم اسلامی"، "نقش‌های نحوی در زبان فارسی/ پیروز ایزدی"، "کسره اضافه از دیدگاه معنایی/ محمود بی جی خان"، "فعل‌های کمکی در زبان دری [فارسی افغانستان]/ باریس آستروفسکی/ ترجمه محسن شجاعی"، "ترکیب از دیدگاه نظریه نحوی ایکس تیره/ علاء‌الدین طباطبایی"، "مقایسه امتداد هجاها و مصوت‌ها در فارسی گفتاری، شعر رسمی و شعر عامیانه فارسی/ امید طبیب‌زاده"، "بررسی فرآیند تشدید در زبان فارسی/ عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا "و "دستگاه فعل در گویش دشتی با نگاهی به فارسی میانه، جدید و نو/ مهرداد نغزگوی کهن ."

این کتاب دربرگیرنده نوشتارهایی درباره زبان‌شناسی ایرانی است که به مناسبت انتشار یادنامه‌ای برای استاد دکتر علی‌اشرف صادقی منتشر شده است. در ابتدای کتاب گفتگویی مفصل با ایشان آورده شده که از مباحث مختلفی از زندگی و آثار علمی و زبان‌شناسی ایرانی سخن به میان آمده است. دیگر نوشتارهای کتاب به این ترتیب است: نحو و واج‌شناسی/ محرم اسلامی، نقش‌های نحوی در زبان فارسی: مطالعه‌ای در چارچوب نظریه نقش‌گرای مارتینه/ پیروز ایزدی، کسره اضافه از دیدگاه معنایی/ محمد بی‌جن‌خان، فعل‌های کمکی در زبان دری فارسی افغانستان/ باریس آستروفسکی؛ ترجمه محسن شجاعی، ترکیب از دیدگاه نظریه نحوی ایکس تیره/ علاءالدین طباطبایی، مقایسه امتداد هجاها و مصوت‌ها در فارسی گفتاری، شعر رسمی و شعر عامیانه فارسی/ امید طبیب‌زاده، بررسی فرآیند تشدید در زبان فارسی/ عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا، دستگاه فعل در گویش دشتی با نگاهی به فارسی میانه، جدید و نو/ مهرداد نغزگوی کهن.