پیش از احمد غزالی دیگران نیز به این مضمون پرداخته اند ولی اثر او، اولین رساله مستقل درباره عشق به زبان فارسی است. این رساله علاوه برعرفانی و صوفیانه بودنش، یک اثر ادبی به شمار می رود. غزالی در پایان فصلهای رساله از ابیات خود یا رباعیات و قطعات دیگران شاهد مثال آورده. نثر این رساله آهنگین و زیبا دربردارنده مضامین و معانی صوفیانه و عارفانه است. در این کتاب از تصحیح هلموت ریتر مستشرق آلمانی استفاده شده که حاصل مقابله و تصحیح شش نسخه بوده و در 1940 میلادی به چاپ رسید. دکتر نصر الله پورجوادی تصحیح این اثر را متقبل شده و این رساله را به روش التقاطی از روی 13 نسخه خطی تصحیح کرده است. بر این کتاب به دلیل رمزآمیز و پوشیده بودن عبارات، شروحی نوشته شده، دو شرح منثور و یک شرح منظوم. شرح منظوم سوانح که در حقیقت بیان مطالب به شعر است در این تصحیح آورده شده است. عرفای بزرگی چون مولانا، نجم الدین دایه و ... تحت تأثیر این اثر واقع شدند. مصحح علاوه بر فهرست اشعار، فهرستی از آیات و احادیث و سخنان مشایخ نیز تهیه کرده است.

منابع مشابه بیشتر ...

65ccd7e705c1d.jpg

رجال اصفهان (در علم و عرفان و ادب و هنر)

سید محمدباقر کتابی

در دوران پیروزی انقلاب اسلامی ایران این توفیق را یافته ایم که شهرداران و مسئولان خدمات به مردم، در کلیه سطوح لشکری و کشوری فراتر از وظایف عادی خود، گامهایی در راه اعتلای فرهنگ و اندیشه جامعه بر می دارند و با تلاشهای مناسب علمی و هنری، ایران را در جهان و در مقابل تاریخ سرافراز می کنند. امروز شایسته آن است که در روند تفکرات اسلامی و انقلابی ایران انسانهای لایق و برجسته تاریخ این مرز و بوم را به نسل خودمان و به جهانیان بشناسانیم و با برگزاری یادبودها و نوشتن مقاله و تهیه فیلمها بدین وسیله توطئه های امپریالیسم را در رابطه با محو فرهنگ جهان سوم خنثی نماییم؛ این خود انقلابی است در مسیر انقلاب اسلامی ایران......موضوع کتاب حاضر رجال اصفهان در علم و عرفان و ادب و هنر است که شامل رجال فقه و حدیث و تفسیر، رجال حکمت و فلسفه و عرفان و تصوف است و توسط سیدمحمدباقر کتابی تالیف شده است.

658c4077383af.jpg

مجالس العشاق

امیر کمال الدین حسین گازرگاهی

کتاب حاضر تالیف امیرکمال الدین حسین بن مولانا شهاب الدین اسمعیل طبسی گازرگاهی هروی از عارفان و صوفیان و شاعران درجه دوم قرن نهم هجری قمری است که به غلط تالیف آن را به سلطان حسین بایقرا فرمانروای هنرپرور تیموری نسبت داده اند، الا اینکه یا مولف در تالیف آن سفارش و سلیقه خاص سلطان حسین را مدّنظر داشته و آن را به نام وی پرداخته و یا اینکه دیگران تالیف آن را به خطا به سلطان حسین نسبت داده اند. مجالس العشاق را نمی توان از جهت تاریخ مورد بررسی قرار داد و بر آن ارزش و اعتباری قائل شد تنها وجهی که می شود بر آن داد این است که نویسنده سعی کرده ضمن سود بردن از شایعات سائره در باب آثار ادبی ادبا و شعرا، چاشنی زیباشناختی را بر آن بیفزاید، لذا مجالس العشاق نوعی تفسیر ادبی است، و چون از منظر فلسفی – زیباشناختی به مسئله عشق می نگرد، عجیب نیست که پا از محدوده شریعت مرسوم فراتر بگذارد و در نتیجه حتی بعضی پیغمبران و معصومین را هم جزء قهرمانان داستان خود قرار بدهد...

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5fc37ae547a06.png

بحر الحقیقه

خواجه احمد غزالی

در «بحر الحقیقه» غزالی معرفت را یکی از دریاها به شمار آورده است؛ زیرا معرفت حکم به خرابی مسافر می‌کند و او را از تمییز وجود خود پاک می‌سازد. در این دریا مسافر در سفینه عنایت می‌نشیند و چشم به بادبان لطافت می‌دوزد تا صدف یقین به کف آورد. این کتاب به هفت دریا یا بحر تقسیم شده که در هر کدام از این دریاها، گوهری نهفته است و در فصل از کتاب درباره یکی از دریاها بحث شده است. این کتاب به زبان فارسی و نثر شیوایی تدوین شده است.

نثر/متون کهن/عرفانی
کتاب
5e6182d1b99ad.jpg

سوانح

خواجه احمد غزالی

این اثر شاهکار احمد غزالی است و نثر شاعرانه و زیبای آن بر شهرت رساله افزوده است. موضوع آن عشق است. «این حروف مشتمل است بر فصولی چند که به معانی عشق تعلّق دارد؛ اگرچه حدیث عشق در حروف نیاید و در کلمه نگنجد». در این اثر، عشق بشری یا الهی مطرح نیست، بلکه سخن از ماهیّت و احوال و اغراض عشق است. کتاب به 75 فصل کوتاه تقسیم شده است. روشی که ریتر در تصحیح این اثر به کار برده، روش التقاطی است. با وجود اینکه بعضی از نسخه‌های او قدیمی و متعلق به قرن هفتم بود، ولی هیچ‌یک از آنها در حدی نبود که بتواند نسخه اساس قرار گیرد. اهمیت کار ریتر در این بوده که این روش را درست و بجا و در کمال دقت و مهارت به کار برده است.

نثر/متون کهن/عرفانی
کتاب