نویسنده این کتاب آذری، علی اصغر مجتهدی (1351 - 1284ش) است. وی در تبریز به دنیا آمد و برای تحصیل به اروپا رفته با اخذ دیپلم عالی به زادگاهش بازگشت. سپس در بانک ملی تبریز مشغول به کار شد و مدتی نیز خزانه دار شیر و خورشیدی سرخ تبریز بود. وی به جز این کتاب دو اثر دیگر هم تألیف کرد. این کتاب وی شامل امثال و حکم محلی آذربایجان است که به زبان آذری نوشته شده و به کوشش سیروس قمری در بنیاد کتابخانه فردوسی تبریز به چاپ رسیده است.
در کتاب فرهنگ امثال القرآن ابتدا معانی لغوی و اصطلاحی مَثَل و نیز دیدگاه دانشمندان مسلمان و غیرمسلمان دربارٔ آن بیان شده است؛ سپس مثلهای قرآن کریم با موضوعات مختلف و همراه با معادلهای فارسی هر یک درج شده است. گفته شده است که بحث از امثال قرآن از جمله مباحثی است که از دیرباز موردتوجه بسیاری از علما و اندیشمندان قرار گرفته است. تمام تفاسیر شیعی و سنی بهخاطر طبیعت بحث از تفسیر قرآن، هنگام رسیدن به آیات تمثیلی قرآن کریم، تأملی درخور و شایسته از خود نشان دادهاند؛ نهتنها در تفاسیر بلکه در کتابهایی که بهطور مستقل در اینباره به رشتهٔ تحریر درآمده است.
مثلها و اصطلاحات هر زبان که با چند کلمه یا با یک جمله کوتاه خوشآهنگ منظور گوینده را بیان مینماید، از ارکان عمده ادبیات و پایههای اصلی فرهنگ آن زبان و میتوان فت چکیده حکمت و فلسفه هر جامعه در ضربالمثلها و اصطلاحات آن نهفته و معرف روحیه و طرز اندیشه مردم آن جامعه است. امثال فارسی را میتوان آینهای از حکمت علمی ایرانیان دانست؛ بنابراین اهمیت شناسایی و دسترسی به امثال و اصطلاحات فارسی روشن و مسلم بوده و ضرورت قراردادن آن سرمایه ملی در اختیار فارسیزبانان احتیاج به دلیل و برهان ندارد. بنابراین در این کتاب بیست هزار مثل، حکمت و اصطلاح ادبی گردآوری شده است. کوشیده شده به سادهترین رویه و با متداولترین واژهها نوشته شود.
امثال و کنایات و حکم، جملههای کوتاهی است که در محاورات بین مردم عادی متداول بوده و اغلب به عنوان دلیل و شاهد و گاهی برای توضیح مطلبی در ضمن گفتارها و نوشتهها به کار برده میشود. لهجه محلی آذربایجان نیز مانند سایر لهجهها دارای امثال و حکم عامیانه فراوانی است که نهتنها برای مطالعه روحیات و تفکرات این دسته از هموطنان ایرانی بسیار مفید و لازم است، بلکه برای جمع و تحریر تاریخ محلی خود یکی از گرانبهاترین منابع محسوب میشود. در این کتاب امثال و حکم و تعبیرات و کنایات به ترتیب حروف تهجی و رعایت حداقل سه حرف متوالی تدوین شده است. همچنین ترجمه غالب امثال و تعبیرات در مقابل آنها نوشته است.