کتابخانه مجازی ادبیات

موضوع کتاب، هفتاد سال شعر عاشقانه معاصر و تحلیلی از ذهنیت غنایی معاصر و گزینه شعر 200 شاعر از سال 1300تا 1370 است. مولف برآن بوده است تا حوزه گزینش را تمام کتابهای "شعر معاصر" قرار دهد که از زمان سرایش "افسانه" تا پایان تابستان سال 70 (زمان چاپ این کتاب) چاپ و نشر شده است. به نظر مولف این یکی از راه های موثر برای درک حضور همه گونه‌های شعر هفتاد ساله با همه ویژگیهایش می‌تواند باشد. نحوه فراهم آمدن و تنظیم کتاب نیز چنین بوده است که به یاری فهرست‌ها، کتابشناسی‌ها، مجموعه‌ها و مجله‌های موجود، فهرستی از مجموع شاعران معاصر تهیه شده که به دو گونه شاعر راهبر بوده است: شاعران با کتاب؛ شاعران بی‌کتاب. منبع اصلی و حوزه گزینش شعر عاشقانه در این "گزینه" شاعران دسته نخست اند. یعنی کسانی که کتابشان چاپ شده است.

نگارندگان بر آنند که عاشقانه‌هاي غزلي سعدي، سخت متاثر و ملهم از تلقي شعراي عذري عرب و خاصه مجنون، از دلباختگي است؛ و اگر شاخص‌ترين غزل‌هاي فارسي و عربي سعدي را ملاک اظهار راي قرار دهيم، در مجموع، فضاي غالب بر غزل سعدي، فضايي کاملا متاثر از عشق عفيف عذري است. ابتدا برخي از موارد تاثيرپذيري سعدي از ابيات منسوب به مجنون، در حيطه شکلي و معنايي، نشان داده خواهد شد. خواهيم ديد که برخي از ابيات سعدي درباره ليلي و مجنون، مستقيما متاثر از اشعار عربي مجنون است؛ نکته‌اي که تاکنون هيچ يک از شارحان غزل سعدي بدان توجهي نداشته‌اند. سپس به تعريف و تبيين «حب عذري»، ويژگي‌ها و مراحل آن و بازکاوي آنها در غزل‌هاي سعدي خواهيم پرداخت. به عقيده نگارندگان، «حب عذري» از آبشخورهاي اصلي بسياري از موضوعات و مضامين غزل فارسي، همچون پاک و عفيف‌بودن عشق، عشق پيش از تولد، عشق پس از مرگ، وصال در قيامت و… است و شناخت حب عذري و اشعار عذريون، درک و دريافت مباني جمال‌شناختي و معرفتي سعدي را در غزل، تا حد بسيار چشمگيري افزايش مي‌دهد.

به پاس ارج‌گذاری شاعر و اندیشمند فرزانه ایران‌زمین یعنی حافظ شیرازی و به دلیل تداوم حافظ‌‌پژوهی و نیز آشنایی نسل امروز با مفاخر فرهنگی به پیشنهاد بنیاد فارس‌شناسی بیستم مهرماه هر سال به نام «زادروز حافظ» نام‌گذاری شد. آنچه در این مجموعه گردآوری شده، مقالات ارائه شده در مراسم نخستین یادروز حافظ است که در روزهای 20 و 21 مهرماه 1376 در شیراز برگزار گردید. عناوین برخی از مقالات به این ترتیب است: حافظ شاعر تمامی قرن‌ها/ غلامرضا صحرائیان، هنر حافظ/ سیدعطاءالله مهاجرانی، جبرگرایی حافظ/ اصغر دادبه، مهر در دیوان حافظ/ غلامحسین ابراهیمی دینانی، فلسفه حافظ/ رضا داوری اردکانی، حیات و شعر حافظ/ سیدمحمدرضا جلالی نائینی و .... .

در این مقاله، با توجه به کارنامه تنک مایه سعدی‌پژوهی و نیز ضرورت پرداختن دقیق به زندگی، آثار و احوال شیخ، پیشنهاد دهه سعدی‌شناسی در فاصله سال‌های 1385 تا 1395 را ارائه نموده که طی آن در هر سال محققان به یکی از مبانی اصلی پیرامون دوران‌شناسی سعدی، زندگی، اندیشه، زبان و شخصیت سعدی، گلستان (نسخه‌شناسی، تحلیل معنوی، فرم و زبان، صنایع ادبی، زیبایی‌شناسی و ...) و ... بپردازند.