در سومین جلسات سخنرانی درباره شاهنامه فردوسی همزمان با جشن فرهنگ و هنر ایران سخنرانی هایی ایراد شد که ذبیح الله صفا دبیر این جلسات بود و خود بیانیه ای درباره ارزش شاهنامه و لزوم پژوهش های بیشتر در این باره بیان کرد. در این جلسه 21 مقاله ارائه شد و موضوعاتی چون داستان اردشیر بابکان در شاهنامه و مقایسه آن با متن پهلوی آن، کودک، هنر داستانسرایی، خداشناسی، طبقات اجتماعی و پند و اندر، زن، سیمرغ و اسفندیار در شاهنامه، نفوذ و تأثیر آن در هند و پاکستان و چندین موضوع دیگر آمده است. این مجموعه به همت وزارت فرهنگ و هنر از روی سخنرانی ها تدوین شده است.
درمورد عطار نيشابوری تاريخ دوران و نوشته های او سهروردی و ابن سينا خلاصه منطق الطير عطار منطق الطير عطار داستان سفر گروهی از مرغان به راهنمايی هد هد به كوه قاف برای رسيدن به آستان سيمرغ است. هر مرغ به عنوان نماد دسته خاصی از انسان ها تصوير می شود. سختي های راه باعث می شود مرغان يكی يكی از ادامه راه منصرف شوند... خداشناسی در كتب مقدس قديم پيش از آميزش ملل هندی و آرامی به دو شكل متمايز ديده می شود الف- خدا در كتب آرامی به ويژه تورات، يك شخص است جدا از جهان كه جهان را از عدم به وجود آورده است. ب- خدا در كتب هندی، به ويژه ودا روح جهان و خود آنست كه در اصطلاح اسلامی پس از سهروردی توحيد اشراقی و تنزيهی ناميده می شود.
این کتاب که به زبان فارسی سره به نگارش درآمده، گزارشی است از احوال و گفتار "آذرباد مهرسپندان " موبد موبدان عهد شاپور ذوالاکتاف که با بخشهایی از اندرزهای وی به چاپ رسیده است .بدین ترتیب، در بخش نخست کتاب جایگاه آذرباد در تاریخ ذکر گردیده و مقایسهای میان گفتار او با مانی، کنفوسیوس و دیگران صورت گرفته است .در بخش دوم، "سخنان آذرباد "به زبان پهلوی و ترجمه فارسی به چاپ رسیده است .بخشی از این سخنان، اندرزهای آذرباد به پسرش است .در بخش سوم کتاب نیز روایات مختلف از آذرباد و سخنان او که در متون پهلوی، عربی و فارسی انعکاس یافته درج گردیده است .بخش چهارم کتاب نیز متضمن سخنان یا اندرزهای "آذرباد "است که به عربی یا به شعر فارسی عرضه شده است .
ایرانیان در گستره فرهنگ و دانش، سابقه ای طولانی دارند. آنان با تلاش های خستگی ناپذیر، گذشته درخشانی را آفریدند و در فرهنگ انسانی، نقش عمده ای ایفا کردند. وزش نسیم آزادی بخش اسلام بر ایران و تلاقی دو فرهنگ ایرانی و اسلامی مناسبات دین و فرهنگ را به همراه داشت و ثمرات میمون و مبارکی برای بشر به بار آورد. این فرهنگ ایرانی-اسلامی پویا، غنی و گسترده بود، به طوری که مرزهای جغرافیایی را درنوردیدند و در شمال آفریقا هند و حتی اروپا راه یافت. بررسی این مناسبات و چگونگی خدمات متقابل ایران و اسلام ازبایسته های پژوهشی روزگار ماست. از همین رو دبیرخانه "دین پژوهان" با دعوت از متفکران و اندیشوران، غوررسی در این موضوع را وجه همت خویش قرار داد و در سلسله مقاله هایی که اینک پیش روی شماست زوایای این مهم را کاوید...
این مجموعه دربرگیرندهی 65 مقالهی دومین همایش پژوهشهای ادبی است. این همایش در سال 1381 به همت مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس و با همکاری انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی و دانشگاه الزهرا برگزار گردید. مقالات عرضه شده در این مجموعه "زبان و ادبیات ایران باستان"، "ادبیات فارسی کلاسیک"، "ادبیات معاصر"، "زیباشناسی و بلاغت"، "نقد ادبی و ادبیات تطبیقی"، "زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزها"، "مطالعات زبانشناسی".