سفارتنامه خوارزم یا سفرنامه رضا قلی خان هدایت سفر وی به خوارزم است که به منظور دیدار و رایزنی با محمد امین خوارزمشاه انجام شده است. در حقیقت وی از طرف دربار قاجار مأمور انجام این مهم شده بود که به نحو احسن از عهده آن برآمد. وی در این کتاب در حین شرح سفر و مناظر دیدنی خوارزم، اشعاری را نیز سروده. علاوه بر این در این کتاب، اطلاعات زیادی از فرهنگ و آداب و رسوم و حتی بازارهای سرزمین خوارزم آمده که جالب توجه است. این کتاب اولین بار (1876 م) به کوشش شارل شفر فرانسوی به فرانسه ترجمه و همراه با یادداشتهایی در مصر چاپ شد. در چاپ دوم این کتاب که به کوشش علی حصوری انجام شده، بعضی اغلاطی که در چاپ خط نستعلیق صورت گرفته بود، تصحیح شده است. رضا قلی خان هدایت در پایان کتاب، فتح نامه را سروده که گزارش جنگ خان خیوه و جدالهای خراسان و خوارزم است که منجر به کشته شدن خان و پایان یافتن یاغیگری خوارزمیان شد.

منابع مشابه بیشتر ...

65df4bbcd6ccc.jpg

فرزندان درباری ایران

ویلفرید اسپاروی

اسپاروی به تصور اینکه یکی از شاگردان مستعدش ممکن است روزی به مقام های عالی سیاسی در ایران دست باید از همان ابتدا به پرورش استعداد او در راستای منافع کشور خود می‌پردازد و سعی می‌کند به او بقبولاند که خیر و صلاح جهان به خیر و سعادت نژاد آنگلو ساکسن بستگی دارد. مؤلف از رسم “مداخل” در ایران، این عرف ناشایست عصر بی خبری به وضوح و اجمال سخن می‌گوید و زنجیره آن را از شاه تا رعیت بازگو می‌کند و وضع فروش مشاغل مهم دولتی را یکی از عوامل خرابی ملک و ملت می‌شمارد. اسپاروی از مشهوراتی که دیگر سیاحان شرح داده‌اند، دوری گزیده و آنچه بیان نموده تا حد زیاد بدیع و تازه است. او تنها به شرح وقایع بسنده نمی‌کند بلکه با ایجاز پر معنی به تحلیل رویدادها می‌پردازد و برخلاف بعضی از سیاحان به تحسین شیوه زندگی و مشی زن ایرانی می‌پردازد و او را محور زندگی خانواده می‌داند که تنها امید و آرزوی خود را در خوشبختی خانواده‌اش جستجو می‌کند. نقش چادر را در زندگی اجتماعی زن ایرانی واجد اهمیت بسیار دانسته و آن را ته بند اسارت، بلکه نشان آزادی و مجوزی برای ورود او و شرکت او در فعالیتهای اجتماعی می‌شمارد و به ذکر مثالهای چندی از شرکت زنان در اعتراض های اجتماعی می‌پردازد و از این طریق به تحسین زیبایی طبیعی فوق العاده زن ایرانی می‌نشیند.

65b50ee5dfc58.jpg

ماموریت ادبی یا از خوانسار تا شیراز

محمدحسین تسبیحی

کتاب مأموریت ادبی از خوانسار تا شیراز در اصل سفرنامه ای در زمینه دومین کنگره دبیران زبان و ادبیات فارسی کشور است که به مدت یک هفته در مرداد ماه سال 1347 و در شهر شیراز منعقد گردید. این سفرنامه که به قلم دکتر محمد حسین تسبیحی به نگارش درآمده، نخستین بار به مدت یک سال در روزنامه فردا و به صورت گفتارهایی مسلسل به چاپ رسید و در حقیقت این کتاب چاپ دوم مأموریت ادبی است. تسبیحی در سال 1347 از ریاست وقت ادارا آموزش و پرورش خوانسار جناب آقای حاج فضل الله ملکی مأموریت پیدا کرد که در این کنگره شرکت بنماید. ایشان که پس از یک سفر به تهران و گلپایگان موافقت ضمنی خود را اعلام نموده بود، سرانجام عازم این شهر گردید. ایشان در طی مسیر در شهرهایی چون شهرضا توقف نموده و توصیفات ادبی خوبی از این شهر ارائه کرده است. سپس به هر نقطه یا شهری نیز که می رسیده به توصیف آنجا پرداخته تا به شیراز رسید. وی نه تنها توصیف جامعی از چگونگی برگزاری کنگره و حتی سخنرانی های آن پرداخته، بلکه توصیفات زیبا و ادبی واری نیز از آثار مهم تاریخی و مذهبی این شهر چون آرامگاه حافظ و سعدی، شاهچراغ (ع)، تخت جمشید و ... ارائه کرده است. بدین سبب تهیه این کتاب و خواندن آن برای حتی شده پاره ای ساعت خالی از لطف نیست.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5a59e509ac52c.png

مدارج البلاغه

رضا قلی خان هدایت

نسخه چاپ سنگی و نفیس و البته منحصربه‌فرد کتاب ادبی مدارج البلاغه اثر نویسنده و ادیب توانمند عصر قاجاری یعنی رضاقلی‌خان هدایت در قطع رقعی در سال ۱۳۳۱هـ.ق در چاپخانه محمدی شیراز و در ۲۳۰ صفحه به چاپ رسیده است. موضوع کتاب علم بدیع است. مؤلف سبب تألیف را در مقدمه کتابش خواهش برخی دوستان وی عنوان نموده و اظهار داشته است که این کتاب در واقع رساله‌ای است در علوم و فنون مربوط به بدیع برای سهولت در فهم و درک قواعد و ترتیب و اسلوب این فن که یک مقدمه و چند فصل و یک خاتمه دارد. هدایت در مقدمه کتاب مدارج البلاغه می نویسد: «... کلام موزون و غیرموزون در هر زمان و قبل از رودکی بوده و می‌باشد ... شرافت نظم بر نثر نیز واضح است ... بدان که وزنی و قراری و بحری برای هر سخن موزون مقرر کرده‌اند ...» سپس اسامی بحرهای نوزده‌گانه بحر عرب و عجم را در قطعه شعری منظوم که خود وی (هدایت) سروده، آورده است. آنگاه تعریفی از واژه لفظ و سخن به میان آورده و معتقد است که «چنانکه جان و تن با هم نیکوست لفظ و معنی هم با هم نیکو هستند و از آمیزش لفظ و معنی است که بسیاری از تصنعات در الفاظ و برخی در معنی واقع می‌گردند و شعر و سخن باید از هر دو باشند و افراط و تفریط هر دو مذموم است..... سخن مصنوع مطبوع است و .....».

نثر/متون کهن/ادبی فنون ادبی/بلاغت (بیان، بدیع، معانی)
کتاب
592ca802ceefc.jpg

دیوان منهج الهدایه در مصائب اهل بيت عصمت و طهارت

رضا قلی خان هدایت

رضاقلی خان طبرستانی (1215- 1288 قمری) ملقب به للـه باشی از فتحعلی شاه لقب امیرالشعرایی دریافت کرد و به دربار محمد شاه و ناصرالدین شاه نیز راه یافت. از رضاقلی خان هدایت که ریاست مدرسه دارالفنون را بر عهده داشت، تالیفات ارزشمندی چون ریاض العارفین، مجمع الفصحا و اصول الفصول برجای مانده است. دیوان منهج الهدایه در مصائب اهل بیت عصمت و طهارت از آثار منظوم اوست که مشتمل بر دوازده بند در مصائب دوازده امام و چهارده بند در مصائب سیدالشهدا می باشد. دیوان حاضر که با خط شکسته نستعلیق آراسته شده، توسط کتابفروشی میرزا آقا قاضی سعیدی به طبع رسید.

نظم/شعر کلاسیک/دیوان
کتاب