در زبان روسی به واژهای که به تنهایی و یا به کمک دیگر واژههای دیگر بتوانند نقش گزاره را ایفا نماید، شبهگزاره میگویند. واژههای شبهگزاره در زبان روسی کلماتی هستند که نهاد واقعی جمله را معمولاً در حالت بهای قرار میدهند. در این گونه جملات، در صورتیکه فعل همراه با شبهگزاره، بکار رفته باشد، تحت تأثیر خاصیت نحوی شبهگزاره، فعل جمله به صورت مصدر بیان میشود. در زبان روسی شبهواژه میتواند قید و یا اسم باشد. کاربرد قید در این گونه ساختارها متداولتر از اسم است. شبهواژه را در زبان روسی بسیاری از زبان شناسان جزء اجزای سخن محسوب میکنند. معادل ساختارهایی که دارای شبهگزاره میباشند، در زبان فارسی معمولاً ساختار مسندالیه، مسند و فعل ربطی است. در زبان فارسی قید به هیچ وجه نمیتواند جانشین گزاره شود، به همین علت نقش قید زبان روسی، در صورتی که نقش گزاره را ایفاد کند، با قید زبان فارسی که به هیچ وجه این نقش را ایفا نمیکند، متفاوت است. برخی از زبانشناسان شبهگزاره را بسیار وسیع بررسی مینمایند و واژههای بسیاری را جزء این گروه محسوب میکنند. دربرابر عدهای از زبانشناسان شبهگزاره را بسیار محدود مورد مطالعه قرار میدهند و برخی نیز فقط قید را جزء این دسته از واژهها قلمداد میکنند.
بين روساخت نحوي يک اثر يا قطعه زباني با انديشه و طرح ذهني صاحب آن رابطهاي تنگاتنگ وجود دارد. ساخت نحوي يک اثر بيتاثير ازساخت معنايي آن نيست، به طوري که ميتوان با دقت و تامل در روساخت تا حدودي به انديشه و نيت آفريننده آن روساخت پي برد. هر طرح ذهني و ساخت معنايي نميتواند در هر قالب و توالي نحوي ظاهر شود و صراحت و رسانگي لازم را داشته باشد و اين حکايت از نظاممندي دستگاه زبان دارد. حتي يک دستگاه بسيار جزيي از دستگاه دستوري زبان به نام «مطابقه»(concord) نيز از اين حقيقت مستثنا نيست. به همين دليل است که دستگاه مطابقه موجود در آثار زباني تحت يک الگو و طرح واحد و ثابت تعريف نميشود و هر اثر يا قطعه زباني ميتواند دستگاه مطابقه مخصوص به خود داشته باشد. لذا براي زباني مثل زبان فارسي نميتوان يک طرح يا الگوي واحد از دستگاه مطابقه ارايه داد. در اين مقاله نويسنده با بررسي دستگاه مطابقه کتاب «فرار از مدرسه» استاد زرين کوب و مقايسه آن با طرح موجود از دستگاه مطابقه زبان فارسي به اين نکته مهم پرداخته است.
فعل مرکب بحثانگیزترین موضوع در دستور زبان فارسی است و دستوریان درباره آن بحثهای بسیار کرده و نظرات متفاوت و حتی متضادی دادهاند و اکثر در تشخیص فعل مرکب دچار سردرگمی شدهاند و بسیاری از آنچه فعل مرکب یا مصدر مرکب مثال آوردهاند فعل مرکب نیست، مثل: سوگند خوردن که سوگند مفعول است، باز هم همان سوگند را خورد. یا مسند است مانند ترش شدن به معنی ترشیدن که ترش مسند است.
يكي از خصوصيات زبان روسي داشتن گونه استمراري و مطلق افعال ميباشد. به عبارت ديگر تقريبا هر عمل را ميتوان هم با گونه استمراري و هم با گونه مطلق بيان نمود، ولي روند انجام عمل در اين دو گونه متفاوت ميباشد. در اين مقاله سعي شده است وجه تمايز اين دو گروه و تا آنجايي كه امكان دارد، طرز بيان اين دو گونه در زبان فارسي مورد بررسي و نتيجهگيري قرار گيرد.
يكي از خصوصيات زبان روسي داشتن گونه استمراري و مطلق افعال ميباشد. به عبارت ديگر تقريبا هر عمل را ميتوان هم با گونه استمراري و هم با گونه مطلق بيان نمود، ولي روند انجام عمل در اين دو گونه متفاوت ميباشد. در اين مقاله سعي شده است وجه تمايز اين دو گروه و تا آنجايي كه امكان دارد، طرز بيان اين دو گونه در زبان فارسي مورد بررسي و نتيجهگيري قرار گيرد.