به دعوت بنیاد فرهنگ ایران، سومین کنگره تحقیقات ایرانشناسی در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران در شهریور 1351 طی 6 روز برگزار شد. در این کنگره 158 خطابه ایراد شد که 34 خطابه از آنها در این کتاب به چاپ رسیده است. شرکت کنندگانی نیز از خارج کشور در این کنگره حضور و سخنرانی داشتند. چهار خطابه از خطابه های حاضر، در جلسات عمومی توسط مجتبی مینوی، حمید عنایت، شاپور راسخ و محمد محیط طباطبایی ایراد شده بود. سی خطابه دیگر در شعبه های دوازده گانه: ادبیات معاصر، باستان شناسی و هنر، تاریخ و جغرافیای دوره اسلامی، تاریخ و فرهنگ پیش از اسلام، تحقیقات ادبی دوره اسلامی، دین، عرفان و فلسفه، زبانشناسی و لهجه های ایرانی، علوم ایرانی قدیم، فرهنگ عامه، کتابشناسی و نسخه شناسی، دستور زبان فارسی و مباحث اجتماعی ایراد شده بود که برخی از این مقالات و سخنرانی ها توسط محمد روشن در این کتاب جمع آوری شده است.
کتاب قرائت فارسی و دستور زبان برای سال دوم دبیرستانها، طبق برنامه جدید وزارت فرهنگ و تصویب شورای عالی کتب درسی و تالیف سعید نفیسی، محمدعلی روحانی، محمد نصرالله، دکتر مهدی محقق است که در سال 1338 منتشر شده است.
دست يافتن به فرهنگ جامع واژگان و اصطلاحات زبان فارسي ، آرزويي است كه هر فارسي زباني كه به نوعي با انديشه و كتاب سرو كار دارد در فكر خود مي پرورد ؛ و تلاش در اين راه وجهه همت بسياري از خدمتگزاران به فرهنگ و تمدن و ادبيات فارسي و ايراني است. اما اين مهم بدون حصول مقدماتي چند ميسرنمي شود ، يكي از اين مقدمات ، تاليف و تدوين واژه نامه هاي اختصاصي در رشته ها وفنون و علوم مختلف است .البته تدوین فرهنگ اختصاصی برای رشته ای خاص در زبان فارسی سابقه ای بس طولانی دارد و عمر آن کمتر از درازنای تاریخ نظم و نثر فارسی نیست، به گونه ای که یکی از قدیمی ترین کتب منثور زبان فارسی، فرهنگ اختصاصی در مفردات طب است، موسوم به الابنیه عن حقائق الادویه که در واقع توجه پیشینیان ما به این شاخه از فرهنگ نویسی را نشان می دهد.
فرهنگ اصطلاحات عرفان اسلامی نخستین مجلد از مجموعه ی فرهنگ های اصطلاحات علوم و معارف اسلامی است که در حوزه ی علوم عقلی شامل: عرفان، فلسفه، کلام، اخلاق و منطق و در حوزه ی علوم نقلی شامل: فقه، اصول فقه، تفسیر و علوم قرآنی، رجال، درایه و ادبیات عرب است. این فرهنگ به منظور فراهم آوردن بستر مناسب برای ارائه ی ترجمه های دقیق و رسا و با اسلوب سنگین ادبی از آثار جاویدان عرفان اسلامی تهیه گردیده و اولین قدم مهم در این زمینه به شمار می آید. کتاب حاضر عمده ی اصطلاحات عرفانی را در بر دارد و مدخل ها و معادل های آن ها به دقت گزینش شده و در تهیه آن از بسیاری از پر ارج ترین ترجمه های دهه های اخیر استفاده شده است. راقم این سطور یقین دارد که فرهنگ اصطلاحات عرفان اسلامی کمک بزرگی برای مترجمان ایرانی خواهد بود و سهم بسزایی در بهتر برگردانیدن گنجینه های معرفت فارسی به جهان خارج خواهد داشت و وسیله ای ارزنده خواهد بود برای تبدیل کردن زبان انگلیسی به یک زبان اسلامی؛ یعنی زبانی که در آن معارف و ارزش های اسلامی، که در قلب آن عرفان قرار گرفته، به سهولت قابل بیان است؛ علاوه بر این، کمک خواهد کرد تا مترجمان از تشتت و پراکندگی در برگرداندن متون عرفانی رهایی یابند.
این کتاب حاصل تأمل و تعمق پژوهندگانی است که از منظرهای متفاوت به «بازی»، «فرهنگ» و جوانان و اهمیت آن نگریستهاند. عناوین برخی از نوشتارهای کتاب بدین ترتیب است: نقش بازیها در رشد و مهارتهای روانشناختی کودکان/ محمد خبیری، «بیلگردانی» آخرین بازمانده یک ورزش پهلوانی و آیینی در «نیمور» محلات/ مرتضی فرهادی، بازی و هنر/ اردشیر صالحپور، بازیهای کودکان ایران و جهان و پیوند فرهنگی آنها/ سیداحمد وکیلیان، کتابشناسی بازی/ مهرالزمان نوبان، رواندرمانی براساس بازیهای کودکان/ جواد انصافی و .... .