این کتاب رساله دکتری علی اکبر شهابی بوده که در آن زندگی، آرا و اندیشه، اختصاصات ذوقی و هنری نظامی گنجوی مورد بررسی و تعمق قرار گرفته است. این رساله شامل دو بخش: زندگی نظامی و آثار و افکار او تدوین شده است. در بخش دوم که مهم تر و سودمند تر است آثار نظامی معروف به «خمسه» مورد بحث و انتقاد قرار گرفته و به مزایا، اختصاصات لفظی و معنوی اشعار و افکار این شاعر سخنور در این مثنوی ها برای اولین بار به طور دقیق پرداخته شده است. تصحیح خمسه از روی نسخ چاپ هندوستان، نسخ خطی کتابخانه مدرسه سپهسالار، کتابخانه سلطنتی ایران، کتابخانه ملی ملک و نسخ چاپی ایران انجام شده است. این تحقیق حاصل مطالعه و تحقیق 6 ساله این محقق گرامی است. این کتاب در سال 1334 برای اولین بار به طبع رسید.
کعبه جان که از دیدگاه نقد ادبی به تحلیل مخزن الاسرار نظامی پرداخته نخستین گام در راه چنین پژوهش گسترده دامن و نخستین دفتر از مجموعه ای است که به یاری خداوند با عنوان نقد ادب فارسی انتشار خواهد یافت. اگرچه هر نقدی با ضریبی از تعصب و جانبداری همراه است، اما نگارنده کوشیده است تا دلبستگی های او به "داستانسرای بزرگ گنجه" او را از حقیقت جویی و نقد راستین باز ندارد و بدون شک نقد راستین آثار بزرگان ادب (یعنی اشاره به هر جنبه استواری و زیبایی و کاستیهای احتمالی آن آثار) چیزی از عظمت نام و مقام صاحبان آثار نخواهد کاست، عظمتی که گذشت اعصار و قرون مهر تایید بر آن زده است.
نظامي و آثار او در ميان كساني كه با ادب فارسي سر و كار دارند بسيار مشهور است، اما كارهايي كه درباره شناخت اثار و افكار او انجام گرفته است، با اين شهرت متناسب نيست و با همه كوششهايي كه شده، هنوز در اين زمينه كار ناكرده بسيار است. سبك شعر نظامي و معاصران او را بنيامين دو سبك خراساني و عراقي دانسته اند. اگر تقسيم سبك شعر فارسي را به سه سبك يا مكتب(خراساني، عراقي، هندي) بپذيريم، مي توان گفت كه مشخصات مكتب عراق در شعر او بارزتر است...بعضی از عناوین کتاب عبارتند از: عصر نظامي، آشنائي با نظامي، هفت پيكر، شرفنامه، نسب اسكندر، روايت ايراني، نظر نظامي، و...
این کتاب ترجمه چند فصل است از کتاب تعبیرالرویا منسوب به دانشمند فرزانه بوعلی سینا که علی اکبرشهابی رئیس دانشکده منقول مشهد ترجمه نموده و در بعضی موارد به عقاید روانشناسان غرب در پاورقی اشاره و آنها را با نظریات این حکیم بزرگ تطبیق کرده و بدین لحاظ بر نفاست آن افزودهاند. این رساله در آبان ماه 1315 در روزنامه آزادی مشهد طبع و نشر شد
از کسانی که بهترین روش و اسلوب را در زندگانی خود اختیار کرده و در تمام شئون زندگی از آن پیروی نموده است، محمد بن جریر طبری است که یکی از ستارگان درخشان آسمان دانش وفرهنگ ایران و یکی از مردان بزرگ اسلام و نوابغ روزگار شمرده میشود. این کتاب رسالهای در اخلاق و سیرت و روش تحصیلی و آثار و مؤلفات این دانشمند و مورخ بزرگ ایرانی است که در دو بخش فراهم آمده است؛ بخش اول از زندگانی علمی و احوال و رفتار طبری سخن میگوید و در دیگری آثار و مؤلفات وی مورد تحقیق قرار گرفته است.