در جهان معاصر و در طی یک قرن گذشته سرنوشت برخی ملتها شباهت زیادی به هم داشته و مسائل اجتماعی آنها نیز به همین خاطر شبیه هم شده است. مقاله حاضر با هدف مقایسه مسائل اجتماعی در اشعار دو شاعر معاصر، پروین اعتصامی و احمد صافی النجفی تدوین شده است هر چند که ممکن است این دو شاعر در بسیاری از جهات اثر مستقیمی در یکدیگر نداشتهاند، اما آن دو با وجود تفاوت در جنس یعنی در زن و مرد بودن، به مسائلی از قبیل وطنپرستی، دفاع از آزادی و آزادیخواهی و بیان درد فقرا و یتیمان پرداخته و نیز دردهای اجتماعی، سکوت، خفقان و استبداد حاکم بر زمان خویش را بیان کردهاند.
در نوشتار حاضر نخست ابزار و لوازم توليد و توسعه علمي معرفي ميشود، سپس شيوههاي گفت و گو و ويژگيهاي آن تشريح ميگردد .کتاب با مقالهها و خطابههاي مولف که با موضوعات متفاوت نگاشته شده به پايان ميرسد .عناوين برخي از مقالات و خطابهها بدين قرار است .از آن جمله عبارتاند از" :نبرد با گرسنگي در جستجوي امنيت غذايي"، "انقلاب اسلامي و پژوهشهاي جامعه شناختي درباره آن"، "بانک توسعه اسلامي موقعيت و وظايف آن"، "چگونه شهر آدمي را دگرگونه ميسازد"، "ساخت و ساز مسايل اجتماعي و اجرايي آن"، "معماري و هويت شهري"، "سير و سياحت و سفر "و "شوراهاي شهر و روستا، برنامهها و دل مشغوليها ." همانند دفتر یا جلد اول "یک حرف از هزاران" تحلیل های عنوان شده در این جلد نیز با مباحث جامعه شناسی به ویژه جامعه شناسی آثار تمدنی و فرهنگی نسبتی دارند...
اسلام در جامعه جاهلی شبه جزیره عرب ظهور کرد؛ این امر پدیده تازه ای بود و می بایست برای اثبات حقانیت خود دلائل و یا معجزاتی را ارائه می کرد. قرآن کریم یکی از همین معجزات بود. در آغاز خواندن قرآن بیشتر جنبه کسب ثواب اخروی و انگیزه عبادی داشت اما در دوره های بعد، سرچشمه تحولات عظیم علمی واقع شد و تاثیر خود را در تمامی زمینه های عبادی، عقیدتی، فکری، عقلی و علمی و .. بجا گذارد. برای آشنایی با چگونگی این تاثیرگذاری درتمامی دانشگاهها در رشته های الهیات (علو م قرآن و حدیث) دو واحد درسی با عنوان "تاثیر قرآن در پیدایش علوم ادبی" گنجانده شده است که به بحث در این زمینه می پردازد. اما کتاب معینی برای این درس وجود ندارد که به طور کامل و منسجم، سرفصلهای موجود را مورد بحث قرار دهد. این مسئله باعث شد مولف کتاب اطلاعات مربوط به این واحد درسی را از منابع موجود گردآوری کرده و در کتابی تدوین نماید تا شاید بدین وسیله به احساس نیازی که در این زمینه وجود داشت پاسخ داده شود
در کتاب "تاریخ نحو "ابتدا کلیاتی در باب علم نحو، جمع و تدوین لغت، پیدایش نحو، واضع نحو، و مراحل پیشرفت علم نحو درج میگردد ;سپس وضعیت نحو در کوفه و بصره بررسی میشود ;همچنین عالمان نحو در دو مکتب کوفی و بصری، طی قرون اولیه، معرفی میگردند .در بخش دیگر کتاب به اختلافات نحویان و موارد اختلاف آنان در نحو عربی اشاره شده است .نحو در بغداد، نحو در اندلس و مغرب، نحو در مصر و شام، و معرفی آثار برجسته علم نحو از دیگر مباحث این کتاب هستند .