کتابخانه مجازی ادبیات

«طبقه‌بندی» نوع نگاه انسان به جهان را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر در طبقه‌بندی علوم می‌توان نوعی وحدت و کثرت را مشاهده کرد که مبین نگاه انسان به عالم هستی است. اگر طبقه‌بندی‌های علوم را به لحاظ منشأ و خاستگاه تقسیم‌بندی کنیم، می‌توان آن را به طبقه‌بندی‌های «اندیشه‌محور» مانند طبقه‌بندی ارسطو، طبقه‌بندی‌های «دین‌محور» مانند طبقه‌بندی غزالی، طبقه‌بندی‌های «دانش‌محور» مثل طبقه‌بندی‌ ابن حزم و ابن اکفانی و طبقه‌بندی‌های «تجربه‌محور» تقسیم کرد. نویسنده در این طرح با استفاده از تجارب قبلی، طرحی جدی و با اتکا و استناد به آیات قرآن مجید داده شده است. این طرح عمدتا به تقسیم‌بندی دوگانه توجه کرده و تا چند رده همین روش را حفظ کرده است. در این طبقه‌بندی طبیعت و انسان به عنوان دو محور اصلی تلقی شده و تقسیمات فرعی زیر این دو محور آمده است.

رامایانا صحیفه مقدس هندوان شمرده می‌شود؛ همان‌گونه که در خانه هر ایرانی، یک مجلد از دیوان حافظ وجود دارد، خانه هیچ هندومسلکی نیست که نتوان کتاب رامایانا یا نقش و نگاری از این اسطوره را در آن مشاهده کرد. ترجمه منظوم فارسی ملامسیح پانی‌پنی از این شاهکار، خود شاهکاری دیگر است که در این کتاب به جامعه فارسی‌زبانان معرفی شده است.

این مجموعه دربرگیرنده‌ی 65 مقاله‌ی دومین همایش پژوهش‌های ادبی است. این همایش در سال 1381 به همت مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس و با همکاری انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی و دانشگاه الزهرا برگزار گردید. مقالات عرضه شده در این مجموعه "زبان و ادبیات ایران باستان"، "ادبیات فارسی کلاسیک"، "ادبیات معاصر"، "زیباشناسی و بلاغت"، "نقد ادبی و ادبیات تطبیقی"، "زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزها"، "مطالعات زبان‌شناسی".

يكي از داستان‌هاي هفت‌پيكر نظامي، بهرام‌گور و كنيزش فتنه در شكارگاه است. اين داستان را نظامي از روايت بسيار ساده، كوتاه و طرح گونه و گذاري فردوسي گرفته، پرورده و بخش دومي بدان افزوده است. پس از نظامي اين داستان را اميرخسرو دهلوي (750-651) در هشت بهشت و عبدي بيك نويدي شيرازي (988-921( در هفت اختر آورده اند كه هر دو تقليد و نظريه‌اي از هفت‌پيكر نظامي است. اميرخسرو بخش مياني داستان را با تغييراتي اندك نسبت به روايت نظامي آورده و عبدي بيك بر دامنه تغييرات افزوده است. با مقايسه و تحليل اين چهار روايت در مي‌يابيم كه هنر نظامي در داستان‌پردازي و عناصر و بن‌مايه‌هاي داستاني و جنبه‌هاي اخلاقي و رواني بر روايت‌هاي ديگر برتري دارد. اين مقايسه تنها از نظر ساختار روايي و داستاني است نه جنبه‌هاي زباني و شگردهاي بياني و سبكي؛ تنها در پايان مقاله به عنوان نمونه، توصيف كنيز را از چهار روايت نقل مي‌كنيم تا خواننده خود به اين قياس دست زند. در آغاز مقاله نيز ضمن معرفي چهار اثر و گزارش چهار روايت مي‌كوشيم به كمك نموداري، نقش مايه‌هاي داستاني را نشان داده و به وجوه شباهت و اختلاف روايت‌ها بپردازيم.